22.7. ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄՈՒՄԸ
ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՈՒՄ Hashvapahutyun. Hashvapahakan hashvarum.
Ледниковый период. Екатерина Варнава и Максим Маринин — «Ari Im Sokhag». — Արի իմ սոխակ:
Ֆինանսական հաշվետվությունների առանձին ձևերի կազմման համար
անհրաժեշտ է հստակ պատկերացնել դրանց և հաշվապահական հաշիվների միջև
եղած կապը: Նշված հաշվետվությունները կազմելիս նպատակահարմար է
առաջնորդվել Հայաստանի Հանրապետության գերատեսչական նորմատիվ
ակտերի 2002թ. N 2 տեղեկագրի բովանդակությամբ: Սույն տեղեկագրում
թվարկված են հաշվեկշռի ակտիվի և պասիվի առանձին հոդվածներում ընդգրկվող
հաշիվները: Ընդ որում, այդ հոդվածները լրացնելիս հիմնական հաշիվների
մնացորդներից նախապես համապատասխանաբար հանվում են դրանց
կարգավորող հաշիվների մնացորդները:
Հաշվապահական հաշվետվության երկու կարևորագույն ձևերի’ Ձև N 1-ի և Ձև
N 2-ի կազմման կարգը ցույց տանք պայմանական կազմակերպության
հաշվապահական հաշիվների տվյալների հիման վրա
452 ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄՈՒՄԸ
Հաշվապահական հաշվեկշռի 3-րդ սյունակում արտացոլվում են նաքսոյյւ
տարվա վերջին մնացորդները, իսկ 4-րդ սյունակում’ հաշվետու տարվԱւ
(ժամանակաշրջանի) վերջին մնացորդները:
Վերոնշյալ հաշիվներն են.
Պայմանական կազմակերպության հաշվապահական հաշիվների
մնացորդները
առ 31.12.2007թ. (հազ, դրամ)
453 ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄՈՒՄԸ
Այժմ, հաշվապահական հաշվեկշիռը կազմելուց առաջ, կիրառելով
կարգավորող հաշիվները, հաշվարկենք հաշվեկշռում արտացոլման ենթակա
համապատասխան հոդվածների գումարները:
Հաշվապահական հաշվեկշռի կարգավորված հոդվածները
առ 31.12.2007թ. (հազ. դրամ)
Հաշվեկշռի «Դրամական միջոցներ և համարժեքներ» հոդվածի գումարը
ձևավորվում է 251,252,253 հաշիվների մնացորդներով:
Տարեսկզբին Տարեվերջին
8+600+502 =1.110 11+850+619 =1.480
454 ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄՈՒՄԸ
Մեր կազմակերպության վերը թվարկված մնացած հաշիվների մնացորդները
նույնությամբ փոխանցվում են հաշվապահական հաշվեկշիռ, որն ստանում է
հետևյալ բովանդակությունը:
Ձև[4 1
Հաշվապահական հաշվեկշիռ առ 31.12.2007թ. (հւսզ.դրամ)
455 ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄՈՒՄԸ
Ինչ վերաբերում է ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվությանը,
ապա այն կազմելու համար նպատակահարմար է օգտվել հաշվապահական
հաշիվների պլանի «Շախսեր» և «Եկամուտներ» բաժինների հաշիվների
շրջանառությունների թվական տվյալներից:
Նշված հաշվետվության 3-րդ և 4-րդ սյունակներում լրացվում են
համապատասխանաբար նախորդ և հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի)
տվյալները: Երբ կազմակերպությունը կազմում է միջանկյալ ժամանակաշրջանի
ֆինանսական հաշվետվություններ, 3-րդ և 4-րդ սյունակներում լրացվում են
համապատասխանաբար նախորդ և հաշվետու ժամանակաշրջանի տվյալներն
աճողական կարգով: Օրինակ’ եռամսյակային հաշվետվություններ կազմելիս այդ
սյունակներում լրացվում են եռամսյակի, կիսամյակի, ինն ամսվա տվյալները:
5-րդ և 6-րդ սյունակները լրացվում են այն դեպքում, երբ կազմակերպությունը
կազմում է միջանկյալ ժամանակաշրջանի ֆինանսական հաշվետվություններ:
Նշված սյունակներում լրացվում են համապատասխանաբար նախորդ և հաշվետու
ընթացիկ միջանկյալ ժամանակաշրջանի տվյալները: Օրինակ’ եռամսյակային
հաշվետվություններ ներկայացնելիս այդ սյունակներում լրացվում են’ առաջին
եռամսյակի հաշվետվությունում» առաջին եռամսյակի, կիսամյակի
հաշվետվությունում’ երկրորդ եռամսյակի, ինն ամսվա հսշվետվությունում’ երրորդ
եռամսյակի, իսկ տարեկան հաշվետվությունում’ չորրորդ եռամսյակի տվյալները:
Մեր պայմանական կազմակերպության օրինակով կազմենք Ձև N 2 -ը, որի
համար բերենք քաղվածք համապատասխան հաշիվների շրջանառություններից
456 ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄՈՒՄԸ
Ծախսեր և եկամուտներ հաշվառոդ հաշիվների *
շրջանառությունները’ 2007 թ. (հազ. դրամ) г
* Միջանկյալ ժամանակահատվածի տվյալները չեն արտացոլված քաղվածքում
457 ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄՈՒՄԸ
ԱյԼ ոձ գործառնական վնասի գումարը ստացվում է «Ոչ գործառնական
եկամուտներ» (621) և «Ոչ գործառնական ծախսեր» (721) հաշիվների
շրջանառությունների գումարների համադրումից’ նախորդ և հաշվետու
տարիներին. 4.010-4.750=740 հազ. դրամ, 4.466-3.393=1.073 հազ. դրամ:
Շահութահարկի գծով ծախսը (տող 170) համապատասխանաբար. (2.960 х 20%) :
100%= 592 հազ. դրամ, (4160×20%): 100% =8.322 հազ. դրամ
Հաշվապահական հաշվեկշռի 270 տողի’ «Կուտակված շահույթ»-ի գումարը
համընկնում է ձե N 2 տող 180-ի’ «Զուտ շահույթ (վնաս) շահութահարկի գծով
ծախսի նվազեցումից հետո» հոդվածի գումարին, տարեսկզբում’ 2.368,
տարեվերջում’ 5.698 (2.368 + 3.330):
458 ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄՈՒՄԸ
ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՈՒՄ — ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹՅՈՒՆ
Hashvapahutyun. Hashvapahakan hashvarum. Finansakan hashvarum. Finansakan hashvetvuthyan kazmum.