дома » Рефераты » ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾԱՌՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԵՏԵՎԱՆՔՈՎ ՀԱՇՎԵԿՇՌՈՒՄ ՏԵՂԻ ՈՒՆԵՑՈՂ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾԱՌՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԵՏԵՎԱՆՔՈՎ ՀԱՇՎԵԿՇՌՈՒՄ ՏԵՂԻ ՈՒՆԵՑՈՂ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

3.2. ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾԱՌՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԵՏԵՎԱՆՔՈՎ ՀԱՇՎԵԿՇՌՈՒՄ ՏԵՂԻ ՈՒՆԵՑՈՂ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՈՒՄ Hashvapahutyun. Hashvapahakan hashvarum.

Рефераты. Редкие книги.

Արդեն նշել ենք, որ հաշվեկշիռը կազմակերպության ակտիվների և դրանց
գոյացման աղբյուրների արժեքը արտացոլում է որոշակի ժամանակի դրությամբ:
Սակայն այդ ակտիվները անշարժ վիճակում չեն, այլ տնտեսական գործունեության
գործընթացում կատարվող բազմաթիվ և բազմապիսի գործառնությունների
հետևանքով անընդհատ փոփոխվում են: Կատարված գործառնությունները
փոփոխություններ են առաջացնում ակտիվների, սեփական կապիտալի,
պարտավորությունների կազմում, այսինքն հաշվեկշռի ակտիվի և պասիվի
հոդվածներում: Այդ փոփոխությունները բաժանվում են չորս տիպի
1. Ակտիվսւյին փոփոխություններ:
2. Ակտիվա-պասիվային փոփոխություններ ավելացումով:
3. Ակտիվա-պասիվային փոփոխություններ նվազեցումով:
4. Պասիվային փոփոխություններ:
Ինչպիսի գործառնություն էլ կատարվի կազմակերպությունում, հաշվեկշռում
առաջացնում է թվարկված չորս տիպի փոփոխություններից որևէ մեկը: Նշվածը
ցույց տանք’ կազմելով մի շարք գործառնություններ և հաշվարկելով դրանց
ազդեցությունը աղյուսակ 3.1-ում ներկայացված հաշվեկշռի տվյալների վրա:
1. Ենթադրենք կազմակերպությունը կանխիկ գումարով գնել է 1.150.000
դրամի նյութեր: Այս գործառնության հետևանքով հաշվեկշռի «Դրամական
միջոցներ» հոդվածում գումարը կնվազի 1.150.000 դրամով և կկազմի 850.000
(2.000.000-1.150.000) դրամ, իսկ հաշվեկշռի «Նյութեր» հոդվածում գումարը
կավելանա և կկազմի 2.650.000 (1.500.000+1.150.000) դրամ: Արդյունքում
հաշվեկշռի ակտիվի հանրագումարը չի փոխվի, հետևաբար ակտիվի և պասիվի
հանրագումարների հավասարակշռությունը չի խախտվի:
2. Կազմակերպության պահեստից 200.000 դրամի նյութեր բաց են թողնվել
արտադրությանը: Այս գործառնության հետևանքով կազմակերպության հաշվեկշռի
«Նյութեր» հոդվածում գումարը կնվազի 200.000 դրամով և կկազմի 2.450.000
(2.650.000-200.000) դրամ, իսկ «Անավարտ արտադրություն» հոդվածում գումարը
կավելանա նույն չափով և կկազմի 2.200.000 (2.000.000+200.000) դրամ: Այս
դեպքում ևս հաշվեկշռի երկու կողմերի հանրագումարները մնում են անփոփոխ,
հետևաբար պահպանվում է դրանց հավասարակշռությունը:
3. Կազմակերպությունը դեբիտորներից ստացել է 150.000 դրամ: Այս
գործառնության հետևանքով հաշվեկշռի «Դրամական միջոցներ» հոդվածում
գումարը կավելանա և կկազմի 1.000.000 (850.000 + 150.000) դրամ, իսկ հաշվեկշռի
«Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» հոդվածում գումարը կնվազի և
կկազմի 350.000 (500.000 — 150.000) դրամ: Այս գործառնությունից հետո հաշվեկշռի
հավասարակշռությունը չի խախտվի:
/ Բերված երեք օրինակները փոփոխություններ էին առաջացնում միայն
հաշվեկշռի ակտիվում, ընդ որում միշտ ակտիվի մի հոդվածում գումարը

33  ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾԱՌՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԵՏԵՎԱՆՔՈՎ ՀԱՇՎԵԿՇՌՈՒՄ ՏԵՂԻ ՈՒՆԵՑՈՂ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

գործառնությունները կոչվում են ակտիվսւյին գործառնություններ:
Գործնւսկանում կատարվում են նաև այնպիսի գործառնություններ, որոնք
փոփոխություններ են առաջացնում հաշվեկշռի և ակտիվի, և պասիվի
հոդվածներում: Երկուսում էլ գումարները ավելանում են: Շարունակենք բերել
օրինակներ:
4. Կազմակերպությունը բանկից ստացել է 2.000.000 դրամի կարճաժամկետ
վարկ:
Այս գործառնության հետևանքով հաշվեկշռի ակտիվի «Դրամական
միջոցներ» հոդվածում գումարը կավելանա և կկազմի 3.000.000 (1.000.000 +
2.000.000) դրամ, իսկ պասիվի «Կարճաժամկետ բանկային վարկեր» հոդվածում
կավելանա կազմակերպության պարտքը բանկին կարճաժամկետ վարկերի գծով և
կկազմի 4.000.000 (2.000.000 + 2.000.000) դրամ: հաշվեկշռի և ակտիվի, և պասիվի
հանրագումարները կավելանան միևնույն չափով, հետևաբար հաշվեկշռի
հավասարակշռությունը չի խախտվի:
5. Կազմակերպությունը մատակարարներից ստացել է 1.000.000 դրամի
նյութեր և պարտավորվել է վճարել 30 օրվա ընթացքում: Այս գործառնության
հետևանքով հաշվեկշռի «Նյութեր» հոդվածում կավելանա նյութերի արժեքը և
կկազմի 3.450.000 (2.450.000 + 1000.000) դրամ, իսկ հաշվեկշռի պասիվի
«Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» հոդվածում կավելանա կազմակերպության
կրեդիտորական պարտքի գումարը և կկազմի 2.800.000 (1.800.000 +
1.000.000) դրամ, հետևաբար այս գործառնության հետևանքով չնայած հաշվեկշռի
ակտիվի և պասիվի հանրագումարները ավելանում են, սակայն դրանց
հավասարակշռությունը չի խախտվում:
Կատարված գործառնությունների հետևանքով հաշվեկշռում առաջանում են
նաև ակտիվա-պասիվւսյին փոփոխություններ նվազեցման ուղղությամբ:
6. Կազմակերպությունը փոխանցել է մատակարարներին (նրանց հանդեպ
ունեցած պարտքի մի մասը մարելու համար) 1500.000 դրամ: Այս գործառնության
հետևանքով հաշվեկշռի ակտիվի «Դրամական միջոցներ» հոդվածում գումարը
կնվազի և կկազմի 1.500.000 (3.000.000 — 1.500.000) դրամ, իսկ պասիվի
«Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» հոդվածում կնվազի կազմակերպության
պարտքի գումարը մատակարարներին և կկազմի 1.300.000 (2.800.000 —
1.500.000) դրամ: Բնական է, որ հաշվեկշռի կողմերի հավասարակշռությունը այս
դեպքում նորից չի խախտվի, չնայած երկու կողմերում էլ գումարները կնվազեն:
7. Կազմակերպությունը իր անձնակազմին վճարել է 800.000 դրամ
աշխատավարձ:
Այս գործառնության հետևանքով հաշվեկշռի պասիվի «Կրեդիտորական
պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ
հատուցումների գծով» հոդվածում կնվազի կազմակերպության պարտքի գումարը և
կկազմի 400.000 (1.200.000 — 800.000) դրամ, իսկ հաշվեկշռի ակտիվի «Դրամական
միջոցներ» հոդվածում կնվազի դրամական միջոցների գումարը և կկազմի 700.000
(1.500.000 — 800.000) դրամ: Այս գործառնությունից հետո հաշվեկշռի երկու
կողմերում գումարները կնվազեն, սակայն կմնան իրար հավասարակշռված:
Գործնականում հանդիպում են նաև այնպիսի գործառնություններ, որոնք
փոփոխություններ են առաջացնում միայն հաշվեկշռի պասիվում: Այդ տիպի
փոփոխությունները կոչվում են պասիվային փոփոխություններ:

34 ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾԱՌՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԵՏԵՎԱՆՔՈՎ ՀԱՇՎԵԿՇՌՈՒՄ ՏԵՂԻ ՈՒՆԵՑՈՂ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

ԱՂՅՈՒՍԱԿ 3.2

Տնտեսական գործառնությունների առաջացրած փոփոխությունները հաշվեկշռում

Տնտեսական գործառնությունների առաջացրած փոփոխությունները
հաշվեկշռում

8. Կազմակերպության մատակարարների հանդեպ ունեցած պարտքի մի
մասը մարվել է կարճաժամկետ բանկային վարկերի հաշվին 1.000.000 դրամ: Այս
գործառնության հետևանքով հաշվեկշռի պասիվի «Կարճաժամկետ բանկային
վարկեր» հոդվածում կավելանա կազմակերպության պարտքի գումարը վարկերի
գծով և կկազմի 5.000.000 (4.000.000 + 1.000.000) դրամ, իսկ պասիվի
«Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» հոդվածում կնվազի
կազմակերպության պարտքի գումարը մատակարարներին և կկազմի 300.000
(1,300.000 — 1.000.000) դրամ: Բնական է, որ հաշվեկշռի կողմերի
հավասարակշռությունը այս գործառնությունից հետո նույնպես չի խախտվի:
9. Անձնակազմի համար հաշվարկված աշխատավարձից կատարվել է
եկամտահարկի գումարի պահում’ 200.000 դրամ, որը պետք է փոխանցվի
պետական բյուջե: Այս գործառնության հետևանքով հաշվեկշռի պասիվի
«Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք բյուջեին» հոդվածում
կազմակերպության պարտքի գումարը ավելանում է և կազմում 600.000 (400.000 +
200.000) դրամ, միևնույն ժամանակ անձնակազմի հանդեպ պարտքը նվազում և
կազմում է 200.000 (400.000 -200.000) դրամ: Հաշվեկշռի հավասարակշռությունը
նորից չի խախտվի:

Տնտեսական գործառնությունների առաջացրած փոփոխությունները հաշվեկշռում

Տնտեսական գործառնությունների առաջացրած փոփոխությունները
հաշվեկշռում

Նշված չորս տիպի փոփոխություններից հետո, ինչպես հիմնավորեցինք *
բերված օրինակներում, հաշվեկշռի ակտիվի և պասիվի հոդվածների
հանրագումարները միշտ մնում են իրար հավասար, այսինք’ հաշվեկշռի
հավասարակշռությունը կատարված ցանկացած տիպի փոփոխությունների
դեպքում չի խախտվում:
Կատարված գործառնությունների առաջացրած փոփոխությունները
արտացոլենք 2007 թ. դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ կազմված հաշվեկշռում
(աղյուսակ 3.1), հետևյալ աղյուսակի միջոցով (աղյուսակ 3.2): Աղյուսակի
տվյալներից երևում է, որ կատարված ինը գործառնությունների առաջացրած
փոփոխությունները հաշվեկշռում արտացոլելուց հետո, չնայած հաշվեկշռի
ակտիվի և պասիվի հանրագումարները փոխվել են, բայց մնացել են իրար
հավասար:

36  ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾԱՌՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԵՏԵՎԱՆՔՈՎ ՀԱՇՎԵԿՇՌՈՒՄ ՏԵՂԻ ՈՒՆԵՑՈՂ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Добавить комментарий

Ваш e-mail не будет опубликован.

Свежие записи

Статистика



Яндекс.Метрика