6.3. ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ՍՏՈՒԳՄԱՆ ԿԱՐԳԸ
ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՈՒՄ Hashvapahutyun. Hashvapahakan hashvarum.
Կազմակերպություններում ընթացիկ հաշվապահական հաշվառման
աշխատանքները սկսվում են կատարված գործառնությունների վերաբերյալ
փաստաթղթերի ընդունմամբ: Հաշվապահություն ներկայացվող փաստաթղթերը
նախքան ընդունվելը ենթարկվում են մանրակրկիտ և բազմակողմանի ստուգման
դրանց լրիվությունը, ճշտությունը և օրինականությունը պարզելու նպատակով:
Հաշվապահական փաստաթղթերը ստուգվում են ըստ ձևի, թվաբանորեն և
ըստ էության:
Փաստաթղթերն ըստ ձևի ստուգելու ժամանակ առաջին հերթին’
ուշադրություն է դարձվում պահանջվող հիմնական վավերապայմանների
առկայության վրա: Մեծ ուշադրություն պետք է դարձնել ստորագրությունների
իսկության վրա: Վավերապայմաններից որևէ մեկի բացակայությունը
հայտնաբերելու դեպքում, ներկայացված փաստաթուղթը լիարժեք չի համարվում և
վերադարձվում է ներկայացնողին լրացնելու կամ վերակազմելու և վերստին
ներկայացնելու համար:
Փաստաթուղթը թվաբանորեն ստուգել, նշանակում է՝ ստուգել
փաստաթղթում առկա բոլոր հաշվարկների ճշտությունը (որոշ փաստաթղթերում
առկա են լինում նյութական արժեքների քանակը, գինը, հաշվարկված գումարը,
տոկոսների հաշվարկները և այլն): Եթե հայտնաբերվում են սխալներ,
փաստաթուղթը վերադարձվում է ներկայացնողին վերակազմելու կամ ուղղելու
համար:
Փաստաթուղթը ստուգել ըստ էության, նշանակում է որոշել տվյալ
փաստաթղթով ձևակերպված գործառնության օրինականությունն ու տնտեսական
նպատակահարմարությունը, այսինքն որոշել, թե տվյալ գործառնությունը
համապատասխանում է արդյոք կնքված պայմանագրերին, նախահաշիվներին և
այլն: Այսպիսի ստուգում կատարելու համար բավական չեն միայն նեղ
մասնագիտական գիտելիքները:
88 ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ՍՏՈՒԳՄԱՆ ԿԱՐԳԸ
Հաշվային աշխատողը պետք է տեղյակ լինի նաև տնտեսագիտության
տեսությանը, հաշվապահական հաշվառման օրենսդրությանը, իրավագիտությանը
և այլն: Ահա թե ինչու անհրաժեշտ է որ հաշվային աշխատողները և առաջին հերթին
գլխավոր հաշվապահները լինեն բազմակողմանի զարգացած, հմուտ
մասնագետներ:
89 ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ՍՏՈՒԳՄԱՆ ԿԱՐԳԸ
