ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ 211-230
Գլխավոր էջ ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐԻ, ՀԱԿԱՆԻՇՆԵՐԻ, ՀԱՄԱՆՈՒՆՆԵՐԻ, ԴԱՐՁՎԱԾՔՆԵՐԻ ՈՒՂՂԱԳՐԱԿԱՆ-ԲԱՑԱՏՐԱԿԱՆ ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Рефераты. Редкие книги.
Տ
Տաբատ — Անդրավարտիք, վարտիք,
Առնազգեստ (շալվար):
Տագնապ — Հուզմունք, անհանգստություն,
իրարանցում, խուճապ,
խռովություն, խռովք: Սրտնեղություն,
անձկություն, նեղություն,
տառապանք, տանջանք, չարչարանք:
Մտատանջություն: Ահ,
վպխ, ահաբեկություն: Ազդանշան,
ահազանգ:
Տագնապալի(ց) -ճգնաժամային, տագնապեցուցիչ,
վրդովիչ, խռովիչ:
Տագնապել — Հուզվել, անհանգստանալ,
խուճապել: Վրդովվել, մտատանջվել:
Նեղվել, տառապել,
տանջվել:
Տաժանակիր — Տաժանելի, դժվարին,
դժվար, ծանր, դժնդակ, չարքաշ,
անտանելի, տառապալից, դժոխային:
Տալ — Հանձնել, շնորհել, ընծայել, մատուցել,
հատուցել: Փոխանցել:
Վճարել, մուծել: Արտադրել, արդյունաբերել:
Պարգևել, նվիրել:
Տալիք — Պարտք:
Տախտակամած — Հատակ, հատակամած:
Ցիվ (տանիքի): Տախտակակապ,
փայտամած: Կամրջակ,
վերնահարկ (նավի):
Տածել — Խնամել, պահել, սնուցել, հոգալ:
Դարմանել, բուժել: Զգալ
(սեր տածել):
Տակ1 -Ներքև, ներքո, ստորև: Հատակ,
խորք:
Տակ2 — ճակնդեղ, բազուկ:
Տականք — Տակունք, տակուցք, դիրտ,
մրուր: Մնացորդ, մնացուկ,
փշուրք, թափոն, կռճոն: Սինլքոր,
թափթփուկ:
Տակառ — Կարաս (գինու): Քուղա (կարագի):
Տակառիկ (տոքրիկ):
Տակառապետ — Մատռվակ, գինեմա-
տակարար:
Տակավին — Դեռևս, դեռ: Մինչև հիմա:
Բայց, էլի, այնուամենայնիվ, այնուհանդերձ:
Ամենևին, բոլորովին,
բնավ:
Տակտիկա — Մարտավարություն: Գործելակերպ:
Տակուցք — Տականք, մնացուկ, մնացորդ,
թափուկ, թափթփուկ, դիրտ,
ավելցուկ, մրուր, կռճոն, խար-
տուկ, սղոցուք, տաշեղ:
Տաղ — Ոտանավոր, բանաստեղծություն,
քերթված: Երգ, նվագ,
գանձ, գեղոն:
Տաղանդ — Ձիրք, շնորհք, ընդունակություն,
կարողություն, քանքար,
հանճար:
Տաղանդավոր — Շնորհալի, քանքարավոր,
մեծատաղանդ, տաղանդաշատ:
Տաղասաց — Տաղերգու, բանաստեղծ,
քնարերգու, երգասաց:
Տաղավար — Վրան, խորան: Զրուցարան,
հով(ա)նոց: Հյուղ, հոլիկ,
տնակ, խուղ, խրճիթ: Կրպակ, խանութ:
Տաղարան — Երգարան, երգատետր:
Տաղերգու — Բանաստեղծ, քնարերգու,
պոետ, քերթող: Տաղասաց:
Տաղտկալի(ց) ֊Ձանձրալի, տաղտկացուցիչ,
սրտնեղիչ, ձանձրացուցիր
Տաղտուկ — Տաղտկալի, ձանձրալի,
սրտնեղիչ: Հոգնություն, ձանձրույթ:
Տաճար ֊Եկեղեցի, աղոթարան, վանք,
մատուռ, կռատուն, մեհյան, ատրուշան,
բագարան, բագին:
Տաճիկ — Թուրք, օսմանցի: Արագավազ:
Տաճկահայ — Թուրքահայ:
Տամկանալ — Թացանալ, նամանալ,
խոնավանալ, թրջվել:
Տամուկ — Թաց, խոնավ, նամ, նայ:
211 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Տանել — Փոխադրել, տեղափոխել, կրել:
Պարունակել, ամփոփել: Հաղթել,
շահել: Առաջնորդել, ղեկավարել:
Հանդուրժել, դիմանալ, համբերել:
Հափշտակել, խլել, փախցնել:
Տանելի — Կրելի: Հանդուրժելի, համբե-
րելի, դիմանալի:
Տանիք — Կտուր, երդիկ, ձեղուն:
Տանկ — Հրասայլ:
Տանջալի(ց) ֊Չարչարալից, չարչարելի,
տաժանելի, տաժանակիր,
տքնաջան:
Տանջանք — Չարչարանք, տառապանք,
տվայտանք, տքնություն:
Ցավ, վիշտ, նեղություն: Պատիժ,
խոշտանգություն, կտտանք,
լլկանք: (կրոն.) Մարտիրոսություն,
նահատակություն:
Տանջարան — Տաժանավայր, թիարան:
Գելարան, մամուլ, պրկ(ան)ոց:
Տանջել — Չարչարել, խոշտանգել,
լլկել, կտտել, պատուհասել,
տվայտել: Հարստահարել, կեղեքել:
Չարչրկել: Նահատակել,
մարտիրոսել, խաչել:
Տանտեր — Տնատեր: Սեփականատեր:
Տանտիրուհի — Տանտիկին, տիկին,
տիրուհի:
Տանուտեր — Գյուղապետ, գյուղերեց,
(բրբ.) ռես, քյոխվա, քեթխուդա:
Սեպուհ:
Տաշել ֊Կոկել, ողորկել, հղկել, հարթել,
կտրել, քերել, ռանդել (փայտ), կոփել
(քար), խարտել (մետաղ):
Տաշտ — Կոնք, տաշտակ, թաղար (հաց
թխելու), գուռ (ջրի), լագան:
Տապ — Տաք, տաքություն, ջերմություն,
շոգ, ջերմ:
Տապալել — Կործանել, խորտակել,
ոչնչացնել, քանդել, փլցնել, փլուզել,
բնաջնջել, ջախջախել, փշրել:
Գահավիժել, կործանել, խորտակել,
, հեղաշրջել, հաղթել: Զգետնել,
գետնել, գցել, պառկեցնել:
Տապալվել — Կործանվել, խորտակվել:
Գահավիժել, ջախջախվել, փշրվել:
Ընկնել, գետնին ւիռվել: Պարտվել:
Տապակվել — Խորովվել, կարմրել:
Տանջվել:
Տապան — Դամբան, դամբարան, գերեզման,
շիրիմ: Դագաղ, աճյունա-
տուփ:
Տապանագիր — Դամբանագիր, շիրմագիր,
գերեզմանագիր:
Տապանաքար — Գերեզմանաքար, շիրմաքար,
դամբանաքար:
Տապար — Կացին, փայտատ, սակր,
սակուր:
Տառ — Գիր, նշանագիր, տառանշան:
Տառակեր — (փխբ.) Բծախնդիր (մարդ),
մանրախնդիր:
Տառաճանաչ — Գրաճանաչ, գրագետ,
ուսյալ:
Տառապագին — Ցավագին, վշտագին,
կսկծագին, թախծագին, ողբագին:
Տաժանագին, տառապալից:
Տառապալից — Վշտալից, տանջալից,
բազմաչարչար, անտանելի, սոսկալի:
Տառապանք ֊Նեղություն, վիշտ, տանջանք,
չարչարանք, տվայտանք,
լլկանք:
Տառապել — Տանջվել, չարչարվել, կեղեքվել,
նեղվել, տվայտել, նեղություն
կրել:
Տառացի — Տառացիորեն, բառացի:
Տառեխ — Տառեխաձուկ, հարինգ:
Տավար -• Անասուն, արջառ: Նախիր:
Ապուշ (փխբ.):
Տավարած — Տավարապահ, նախրապահ,
նախրորդ, հորթարած:
Անասնապահ:
Տավիղ ֊Քնար, փանդիռ:
Տատամսել — Շվարել, վարանել,
կմկմալ, մոլորվել, շփոթվել: Երկյուղել:
Տատամսոտ — Վարանոտ, վարանամիտ,
վեհերոտ, երկմիտ, երկչոտ:
212 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Տատանել — Շարժել, օրորել, ճոճել,
երերալ, սասանել, տարուբերել,
ցնցել:
Տատասկ — Փուշ, փշենի:
Տատասկոտ — Փշոտ: Դժվար, դժվարին,
տաժանելի:
Տատրակ — Աղավնի, աղունակ, աղունիկ,
(ձագը) աղավնյակ:
Տարաբախտ — Դժբախտ, անբախտ,
չարաբախտ, չարաբաստիկ,
ապերջանիկ, թշվառ, խեղճ, հեգ,
ձախորդ, սևաբախտ:
Տարագիր — Աքսորական, աքսորյալ,
վտարանդի: Աստանդական, թափառական,
պանդուխտ, նժդեհ,
գաղթական, տարագնաց, ղարիբ:
Տարագրություն — Աքսոր, տեղահանություն,
վտարում, վտարանդություն:
Պանդխտություն, նժդեհություն,
օտարություն:
Տարադրամ — Արժույթ:
Տարազ — Նորաձևություն, նորատարազ:
Կերպ, ձև:
Տարաժամ — Անժամանակ, վաղաժամ,
վաղահաս, ուշ:
Տարաժամել — Երեկոյանալ, իրիկնանալ,
մթնել, մութն ընկնել:
Տարածել — Մեկնել, փռել, պարզել, բացել,
բանալ: Ձգել: Սփռել: Շավւսլել,
ընդարձակել, արծարծել: Հռչակել,
հրապարակել, մասսայականացնել:
Սերմանել, արմատավորել:
Տարածվել — Փռվել, սփռվել, պարզվել:
Ծավալվել, ընդարձակվել,
ձգվել, երկարել: Պառկել, մեկնվել,
չռվել: ճարակվել (հիվանդություն),
արծարծվել (կրակ): Ընդհանրանալ
(սովորություն): Արմատավորվել:
Տարածություն — Հեռավորություն: Միջոց,
անջրպետ: ճանապարհ:
Տարակարծիք — Անմիաբան, անհամաձայն,
այլակարծիք, անհամերաշխ:
Տարակարծություն — Անհամաձայնություն,
անմիաբանություն, անմիա-
ձայնություն, տարաձայնություն,
տարախոհություն, այլակարծու-
թյուն:
Տարակույս — Կասկած, տարակուսանք,
երկմտություն, երկմտանք,
երկբայություն, երկվություն, վարանում,
տատանում:
Տարակուսել — Երկմտել, վարանել,
կասկածել, երկբայել, տարակար-
ծել, տատամսել:
Տարաձայնություն — Անհամաձայնություն,
տարակարծություն, անմիաբանություն,
երկպառակություն,
անհամերաշխություն:
Տարանջատ — Անջատ, տարորոշ:
Տարանցիկ ֊Վարակիչ, տարափոխիկ,
փոխանցիկ:
Տարաշխարհիկ — Պանդուխտ, եկվոր,
դրսեցի, օտարական: Օտարերկրյա:
Տարասեռ — Այլասեռ, տարատեսակ,
զանազանակերպ:
Տարատեսակ — Այլատեսակ: Տարասեռ,
այլասեռ: Տարբերակ, ենթատեսակ:
Տարափ — Անձրև, հեղեղ, տեղատարափ:
Տարափոխիկ — Վարակիչ, տարանցիկ,
փոխանցիկ:
Տարբեր — Ուրիշ, այլ, այլատեսակ, այլևայլ,
զանազան, բազմազան,
բազմատեսակ, բազմակերպ,
բազմաձև, բազմապիսի, այլազան:
Տարբերակ — Փոփոխակ, տարատեսակ,
ենթատեսակ:
Տարբերել — Զանազանել, զատել, տարորոշել,
տարբերակել, այլազանել:
Տարբերություն — Զանազանություն,
խտրություն, ջոկողություն: Այլազանություն:
213 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Տարեգիր — Տարեգրող, ժամանակագիր:
Տարեգիրք:
Տարեգիրք — Տարեգիր, տարեգրություն,
ժամանակագրություն:
Տարեդարձ — Հոբելյան (ծննդյան կամ
գործունեության): Տարելից (սգի):
Տոն:
Տարեթիվ — Թվական, ժամանակաթիվ:
Տարի:
Տարեկան — Հաճար, աշորա:
Տարեկից — Համատարիք, հասակակից,
նույնահասակ:
Տարերկրացի — Օտարական, օտարերկրացի:
Տարեց — Տարիքոտ, տարիքավոր, մեծահասակ,
երեց:
Տարթ — Աթար, ցան, քակոր:
Տարի — Ամ: Տարեշրջան: Տարեթիվ,
թվական:
Տարիք — Հասակ:
Տարիքավոր — Տարիքոտ, տարեց, մեծահասակ:
Շեր, ալևոր: Պառավ:
Տարողություն — Պարունակություն,
ծավալ:
Տարորոշել — Բաժանել, տարանջատել,
տարբերել, զանազանել:
Տարվել ֊Պարտվել, հաղթվել, տանուլ
տալ: Հրապուրվել, գայթակղվել,
գերվել, դյութվել, կախարդվել,
հմայվել, զմայլվել:
Տարտամ — Դանդաղ, համրաշարժ:
Թույլ: Տատամսոտ, երկմիտ, վարանոտ,
անվճռական, անորոշ:
Տարտարոս — Վիհ, անդունդ: Դժոխք,
գեհեն, սանդարամետ:
Տարր — Նյութ, մատերիա, մարմին: Տարերք:
Բան, մաս:
Տարրաբանություն ֊Քիմիա, տարրագիտություն:
Տարրալուծել — Բաժանել, լուծել, քայքայել,
տարրաբաշխել: Վերլուծել:
Տարրական ֊Նյութական: Ամենապարզ,
ամենահասարակ: Սկզբնական,
նախնական, նախակրթական:
Տարուբերել — Շարժել, տատանել, ճոճել,
օրորել, երերալ, հողդողդել:
Տարուբերվել — Տատանվել, շարժվել,
երերալ, հողդողդվել: Վարանել,
դեդևել, տատամսել, երկմտել,
երկբայել, կասկածել:
Տարփալի — Ցանկալի, տենչալի, բաղձալի:
Վավաշոտ, տռփոտ, տարփատենչ:
Տարփածու ֊Սիրեկան, հոմանի, հոմանուհի,
սիրուհի: Հարճ, ցնծուհի:
Տարփանք — Փափագ, տենչ: Տռփանք,
կիրք, վավաշոտություն, հրայրք:
Տարփողել — Հռչակել, հայտարարել,
տարածել, գովել, փողել:
Տարփուհի — Սիրուհի, հոմանուհի, հոմանի,
տարփածու, հարճ, վարձակ:
Տարօրինակ — Անօրինակ, անսովոր,
արտասովոր, զարմանալի, խորթ:
Տացու ֊Տիրացու: Հորեղբայր:
Տափ ֊Գետին: Վարելահող: Սարգագե-
տին:
Տափակ — Հարթ, տափարակ: (փխբ.)
Անհամ, տաղտկալի, ձանձրալի:
Տափակել — Տափականալ, հարթվել,
միահարթվել:
Տափակություն — Հարթություն, տափարակություն:
(փխբ.) Անհամություն:
Տափաստան — Անապատ, բացաստան:
Տափարակ:
Տափարակ — Հարթավայր, հարթություն,
դաշտավայր, տափաստան:
Հարթ:
Տափել — Թաքնվել, պահվել, ծածկվել,
ծվարել, դարանել:
Տաք — Ջերմ: Թեժ, շոգ, տապ, բարկ:
Գոլ, գաղջ:
Տաքանալ ֊Ջերմանալ: (փխբ.) Գրգռվել,
բարկանալ: Սիրահարվել, (փխբ.):
Տաքարյուն — Դյուրաբորբոք, դյուրագրգիռ,
բարկացկոտ, կրքոտ:
ժրարյուն (սանգվինիկ):
214 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Տաքդեղ — Պղպեղ, (բրբ.) պաճ, բիբար,
ծիծակ (կանաչ):
Տաքություն — Ջերմություն, տապա-
խառնություն: Տենդ:
Տաքուկ — Ապահով: Հարմար, անվտանգ,
բարեկեցիկ:
Տգեղ — Գեշ, տգեղադեմ, գարշադեմ,
հրեշ, հրեշավոր, անհաճո, այլանդակ,
տձև, հոռի, անճոռնի, անդուրեկան,
անգեղ, անբարետես,
ժանտատեսիլ: (փխբ.) Անվայել,
անպարկեշտ, կոպիտ (արարք):
Տգետ — Անգետ, տխմար, խավարամիտ,
տկարամիտ, պակասամիտ,
կարճամիտ, նեղմիտ, իմաստակ,
անգրագետ, անուսում:
Տգիտություն — Անգիտություն, տխմարություն,
խավարամտություն,
տկարամտություն, կարճամտություն,
անգրագիտություն:
Տեգ — Նիզակ, մկունդ, սլաք, գեղարդ,
աշտե:
Տեղ — Վայր: Տարածություն: Բնակավայր:
Փոխարեն: Փոխանակ: Անկողին,
մահիճ:
Տեղաբնակ — Տեղացի, բնիկ, տեղաբնիկ,
երկրացի, ընդոծին:
Տեղագրել ֊Տեղավորել, զետեղել, տե-
ղակայել: Տեղորոշել:
Տեղալ — Թափվել, գալ (անձրև, ձյուն),
անձրևել, մաղել:
Տեղակալ — Տեղապահ, փոխանորդ:
(եկեղ.) Երեցփոխան, աթոռակալ:
Տեղակայել — Տեղադրել, տեղավորել,
զետեղել:
Տեղահանել — Տարագրել, արտաքսել,
աքսորել, գաղթեցնել:
Տեղահանում- > Տարագրություն,
Տեղահանություն — ’ գաղթեցում, աքսոր,
արտաքսում (մշտապես):
Խախտում:
Տեղապահ — Տեղակալ, փոխանորդ:
(եկեղ.) Աթոռակալ, երեցփոխան:
Տեղավորել — Զետեղել, տեղադրել,
տեղակայել, դարսել, ամփոփել:
Պահել:
Տեղավորվել — Զետեղվել, տեղադրվել,
տեղակայվել: Նստել, բազմել,
մեկնվել, զբաղեցնել, գրավել,
տեղ գրավել: Հաստատվել:
Տեղատարափ — Տարափ, անձրև, թոն,
հեղեղ: Հորդահեղեղ, հորդատա-
րափ:
Տեղացի — Տեղաբնակ, բնիկ, բնաշխարհիկ,
երկրացի, ընդոծին:
Տեղափոխել — Փոխադրել, տանել,
կրել:
Տեղափոխվել — Փոխադրվել: Գնալ:
Տեղեկագիր — Զեկուցագիր, զեկույց:
Հաղորդագրություն, տեղեկագրություն:
Հուշագիր:
Տեղեկանալ — Իմանալ, գիտենալ,
տեղյակ լինել, իրազեկ լինել:
Տեղեկանք — Վկայական, վկայագիր,
վկայաթուղթ:
Տեղեկացնել — Իմացնել, իրազեկել, ծանուցել,
հաղորդել, ազդարարել:
Տեղեկություն — Ծանոթություն: Գիտելիք:
Լուր, ծանուցում, ավետիք,
բոթ, գույժ:
Տեղին — Պատեհ, հարմար, պատշաճ:
Տեղիք — Հիմք, պատճառ, շարժառիթ,
դրդապատճառ:
Տեղյակ — Իրազեկ, ծանոթ, գիտակ, լավատեղյակ,
հմուտ, ներհուն, հասու:
Տենդ — Տենդախտ, ջերմ, դող, դողէրոցք:
Տենդագին — Սաստիկ, բուռն, տենդալից:
Տենդոտ — Ջերմոտ, տենդային, ւոեն-
դահար, տենդավառ:
Տենչ — Տենչանք, փափագ, ցանկություն,
իղձ, բաղձանք, նկրտում, կարոտ:
Մոլուցք, մարմաջ: Տարփանք:
Տենչալ — Փափագել, ցանկանալ, ըղձալ,
անձկալ, բաղձալ, նկրտել,
ցանկալ, կարոտել, մարմաջել:
Տարփալ, տռփալ, վավաշել:
215 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Տենչալի — Ցանկալի, անձկալի, բաղձալի,
ըղձալի, կարոտալի, փափագելի:
Տենչանք — Տենչ, փափագ, բաղձանք,
իղձ, նկրտում, երազանք, կարոտ,
մարմաջ, ցանկություն, տարփանք:
Տեռոր — Ահաբեկություն, ահաբեկչություն,
ահաբեկում:
Տեսադաշտ ■ Տեսածիր, մտահորիզոն,
հայեցադաշտ:
Տեսակ ■ Կարգ, դաս, ազգ: Կերպ, եղանակ,
ձև, կերպարանք: Սորտ:
Տեսական — Տեսաբանական, հայեցական,
թեորեական: Տեսանելի:
Տեսակավորել — Ջոկել, ընտրել, դաս-
դասել, դասակարգել: Մասնավորել:
Տեսակետ — Հայեցակետ, տեսանկյուն,
կարծիք, մոտեցում:
Տեսակցություն — Հանդիպում: ժամադրություն:
Այց, այցելություն:
Տեսանելի — Երևելի, զգալի, երևացող:
Տեսանկյուն — Տեսակետ, հայեցակետ,
կարծիք: Դիտանկյուն:
Տեսարան — Տեսիլ, տեսք, կերպարանք:
Տեսանելիք: (թատր.) Պատկեր:
Տեսարժան — Դիտարժան, արժանա-
տեսիլ:
Տեսիլ — Տեսք, կերպարանք: Պատկեր,
նմանություն, երևույթ: Տեսարան,
հանդես: Տեսիլք, երազ, ցնորք,
ուրու, ուրվական, հայտնություն:
Տեսիլք — Ցնորք, ուրվական, ուրու, տեսիլ,
երազ, հայտնություն:
Տեսնել — Նկատել, նշմարել (հազիվ):
Նայել, դիտել, հայել: Տնտղել,
զննել:
Տեսնվել — Տեսակցել, հանդիպել, տեսակցություն
ունենալ:
Տեսողական — Դիտողական, զննողական:
Տեսողություն — Տեսանելիք, աչք, ակն,
լույս: Հայեցողություն, նայվածք:
Տեսչություն — Վերակացություն, տնօրինություն:
Վարչություն:
Տեսություն — Տեսակցություն, ժամադրություն:
Աչք, հայացք, նայվածք,
ակնարկ: Դիտողություն: Թեորիա:
Ուսմունք, գիտություն:
Տեսուչ — Կառավարիչ, վարիչ, տնօրեն,
վերակացու, հսկող:
Տեսք — Կերպարանք, տեսիլ, տեսարան:
Ուրվագիծ: Երևույթ (արտաքին):
Տևական — Երկարատև, երկարաժամկետ,
մնայուն, շարունակական,
անդուլ: Հաստատուն, դիմացկուն,
տոկուն:
Տևել — Շարունակվել, երկարաձգվել,
երկարատևել: Մնալ, կենալ:
Տևողություն — Տևականություն, երկարատևություն,
ընթացք, միջոց:
Տետր — Տետրակ: Պրակ, գրքույկ:
Տեր — Իշխանավոր, իշխան: Թագավոր,
վեհապետ: Պարոն: Տիար: Տեր-տի-
րական: Ինքնիշխան, ինքնավար,
անկախ: Պաշտպան, հովանի, սատար,
թիկունք, օգնական: Աստված:
Տերև ■ Սաղարթ: Խազալ (բրբ.) (թափված,
չորացած): Օաղկաթերթ,
թերթ:
Տերևազարդ — Տերևագեդ, տերևախիտ,
սաղարթազարդ, սաղարթախիտ:
Տերևազուրկ — Անտերև, սաղարթազուրկ,
անսաղարթ:
Տերևաթափ — Սաղարթաթափ, տերե-
վընկեց, վարսաթափ:
Տերևախիտ — Սաղարթախիտ, բազմասաղարթ,
տերևաշատ, սաղարթաշատ:
Տերողորմյա — Համրիչ, աղոթահամրիչ,
թազբեհ (բրբ.):
Տերտեր ֊Քահանա, երեց, հայր սուրբ,
տեր հայր:
216 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Տերություն — Պետություն, կառավարություն,
իշխանություն, թագավորություն,
կայսրություն, երկիր:
Տերունական — Աստվածային, սուրբ,
տերունի:
Տեքստ — Բնագիր, բնօրինակ:
Տզզալ — Տզտզալ: Վզզալ: Լալ:
Տզրուկ — Ծծրուկ, բժշկական տզրուկ:
Հարստահարիչ (փխբ.):
Տ խՀր ՜ I ՅեՈ. պարոն, տյար:
Տիեզերագնաց — Աստղագնաց, աստղանավորդ,
տիեզերանավորդ:
Տիեզերաժողով — Աշխարհաժողով, աշխարհախումբ:
Տիեզերահավաք:
Տիեզերակալ — Աշխարհակալ, երկրակալ,
նվաճող:
Տիեզերական — Համաշխարհային:
Ընդհանրական (կրոն.):
Տիեզերք — Աշխարհք, արար-աշխարհ,
երկինք-գետին (կոսմոս):
Տիզ — Գառնասիրուկ, երնջակ, միջատ:
Տիկ — Տկճոր: Պարկուճիկ (յուղի), հա-
դաղակ (գինու, օղու): Պարկապզուկ:
Տիկ հանել — Քերթել:
Տիկին — Տիրուհի, տանտիկին, դշխո,
կին, կինարմատ, (բրբ) աղջիկ
պարոն, խանում, խաթուն:
Տիկնիկ — Պուպրիկ, պուրպիկ, խամաճիկ,
պաճուճապատանք:
Տիղմ — Ցեխ, մոր, մորուտ, տղմուտ,
գայռ, սիկ:
Տիպ — Դրոշմ, նշան: Ձև, կերպ, օրինակ:
Կերպարանք: Կերպար, տիպար:
Տիպական — Տիպիկ, բնորոշ:
Տիպար — Նախագաղափար: (գրկն.)
Տիպ, կերպար: Կաղապար, օրինակ:
Տիպիկ — Տիպական, բնորոշ:
Տիվ — Ցերեկ, զօր:
Տիտան -Հսկա, վիթխարի, խոշոր, հսկայական,
ահռելի: Վիթխարահասակ:
Տիտղոս — Կոչում, պատվանուն, շքա-
նուն, պատվատիտղոս:
Տիտղոսաթերթ — (տպւսգ.) Տիտղոսատ,
կցանվանաթերթ, նախան-
վանաթերթ:
Տիրաբար — Տիրողաբար, իշխանաբար,
գերազանցապես, բացարձակապես:
Տիրադավ — Տիրադրուժ, անհավատարիմ,
ուխտադրուժ, դավաճան:
Տիրադրուժ — Անհավատարիմ, տիրադավ,
դավաճան:
Տիրակալ — Աշխարհակալ, նվաճող,
տիեզերակալ:
Տիրահաճ — Ստրկահաճ, հաճոյակատար,
հաճկատար:
Տիրամայր — Աստվածամայր, աստվածածին,
տիրածին (Մարիամ):
Տիրանալ — Տիրապետել, տիրել, նվաճել,
գրավել, տեր դառնալ:
Տիրապետել ֊Տիրել, գրավել, նվաճել,
իշխել: Իմանալ, գիտենալ:
Տիրապետություն — Բռնապետություն,
բռնակալություն, իշխանություն:
Տիրույթ:
Տիրասեր — Հավատարիմ, անդավաճան,
աննենգ, անխարդախ:
Տիրացու — Դպիր, տերտերացու, ջահընկալ:
Տիրել — Իշխել, տիրապետել, թագավորել,
նվաճել, զավթել, գրավել, տիրանալ,
բռնագրավել, սեփականել:
Տիրող — Իշխող, իշխանավոր:
Տիրություն — Հոգատարություն, հովանավորություն,
խնամակալություն,
խնամք, հոգածություն: Տիրապետություն,
իշխանություն, տիրույթ:
Տիրուհի — Թագուհի, իշխանուհի,
դշխո, վեհապետուհի, տիրակա-
լուհի: Տիկին: Տանտիկին: Տերտերակին:
Տիրույթ — Տիրություն, իշխանություն:
Կալվածք:
217 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Տիֆ — Ժանտատենդ:
Տխեղծ — Պակասավոր, անկատար,
խեղ, տկարակազմ: Խեղճ, ողորմելի:
Տխմար — Հիմար, ապուշ, անխելք, անմիտ,
տգետ, թանձրամիտ, բութ,
բթամիտ, կարճամիտ, ծանծաղամիտ,
տկարամիտ, անուղեղ,
տհաս:
Տխմարություն — Հիմարություն, տգիտություն,
տհասություն, անխելքություն,
ապուշություն, անմտություն,
բթություն:
Տխպել ֊Բորբոսնել, մգլոտել, մգլել:
Տխրագին — Տխրալի(ց), տրտմագին,
վշտագին, թախծագին:
Տխրադեմ — Թախծադեմ, մռայլադեմ,
տրտմաղեմ, տխրատեսիլ, տրտմերես:
Տխրաթախիծ — Տխրալից, տխրագին,
տրտմալի(ց), տրտմաթախիծ:
Տխրալի (ց) — Տխրագին, տրտմագին,
թախծալի(ց), թախծագին, վշտա-
ւԻ(ց):
Տխրահռչակ — Վատահամբավ, չարահամբավ,
չարանուն, տխրահիշատակ:
Տխրել — Թախծել, տրտմել, վշտանալ,
ցավել, մռայվել, նոթերը կիտել:
Տխրություն — Տրտմություն, անուրւս-
խություն, վիշտ, թախիծ, մելամաղձություն:
Ձանձրույթ, ձանձրություն,
տաղտկություն, տաղտուկ:
Տխուր — Տրտում, մռայլ, անտրամադիր,
վշտահար, թախծոտ, մելամաղձոտ,
անուրախ, անխինդ,
տխրամած, տխրաշուք, անմխիթար:
Ձանձրալի:
Տկար — Անզոր, թույլ, վատուժ, հիվանդ,
հիվանդոտ, վատառողջ, վտիտ,
թուլակազմ, անկար, անճարակ,
խեղճ, անարի, թուլամորթ, անկարող:
Տկարամիտ — Տխմար, ապուշ, հիմար,
անխելք, անմիտ:
Տկարանալ — Թուլանալ, հիվանդանալ,
անկարանալ:
Տկարություն — Անզորություն, թուլություն:
Հիվանդություն, վատառողջություն,
վտիտություն, անկարություն,
անճարակություն, թուլամորթություն:
Տկլոր — Մերկ, մերկանդամ, մերկամարմին,
հոլանի, անզգեստ, ադամամերկ,
մորեմերկ:
Տկճոր — Տիկ, գինետիկ, գինետկճոր:
Տկուցք — Դիրտ, մրուր, նստվածք:
Տհաճ — Անդուրեկան, անախորժ, անհաճո:
Դժգոհ անբավական,
դժկամ:
Տհաս — Խակ, ժուռ, ազոխ (մրգի): Խակամիտ,
տգետ, տղայամիտ, անփորձ:
Տձև — Տգեղ, անբարեկազմ, անբարե-
ձև, անձև, անճաշակ, տարաձև:
Տղա • Որդի, զավակ, ուստր, (բրբ.)
մանչուկ: Երեխա, մանուկ, մանկիկ,
նորածին, մանչ, (բրբ.)
պստիկ, պլուզ, լաճ, լամուկ (քրդի,
թուրքի):
Տղամարդ — Այր, մարդ: Ամուսին, էրիկ
(արևմտհ.): Քաջ, կտրիճ:
Տղամարդկային — Այրական, առնական,
առնացի:
Տղամարդկություն — Տղամարդություն,
այրականություն, առնականություն:
Տղայաբար — Երեխայաբար, տղայորեն,
մանկաբար, մանկորեն:
Տղայական — Երեխայական, մանկական:
Տղայամիտ — Երեխայամիտ, մանկամիտ,
պարզամիտ, անմիտ, անխելք:
Տղմոտ — Ցեխոտ, տղմուտ, տղմախառն,
տղմալի(ց), ցեխաթաթախ,
ճահճոտ:
218 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Տղմուտ — ճահիճ, ճահճուտ, մոր, մո-
րուտ: Տղմոտ:
Տմարդի — Տմարդ, անգութ, անագորույն,
ապերախտ, ապաշնորհ,
անշնորհք, փոքրոգի, կոշտ, կոպիտ,
անկիրթ, գռեհիկ, ցածր,
ստոր, նամարդ:
Տմույն — Դժգույն, գունատ, դալուկ, դալկահար:
Աղոտ, մութ: Տխուր: Տգեղ:
Տնազ — (բրբ.) Կատակ, ծաղր, հեգնանք,
ծամածռություն:
Տնակ — Տուն (փոքրիկ), հյուղակ, հյուղ,
խրճիթ, տաղավար, քողտիկ, հո-
Լիկ:
Տնական — Տնային, ընտանի, տանու:
Ընտիր:
Տնային — Տնական, առտնին, ընտանեկան,
ընտանի, տանու:
Տնանկ — Անտուն, անօթևան, անապաստան:
Աղքատ, չքավոր, չունևոր:
Տնավեր — Բնավեր, տնաքանդ: Անօթևան:
Շռայլ:
Տնարար — Տնաշեն, տանտիկին, խնայասեր,
տնտեսող:
Տնաքանդ — Տնավեր, տնաշեն, տունավերիչ:
Տնեցի — Տնվոր: Յուրային, հարազատ,
մերձավոր, ընտանի, ընտանեկից:
Տնկարան — Բուծարան, բուսարան: Այգի,
պարտեզ:
Տնկել — Ցցել, վարսել, մխել, խրել:
Կանգնեցնել, շինել: Ցանել, տնկարկել:
Տնկի — Օառ, տունկ: Տնկանյութ,
տնկաշիվ:
Տնկվել — Ցցվել, կանգնել, մխվել, գամվել:
Բուսնել (հանկարծ):
Տնվոր — Կենող, կենվոր, տնկեց, վարձվող,
վարձաբնակ, վարձակալ:
Տնտեսագետ — Քաղաքատնտես,
տնտեսաբան:
Տնտեսական — Նյութական: Մատակարարական:
Տնտեսել — Խնայել, հետ գցել: Նա-
խախնամել:
Տնտղել — Զննել, քննել, դիտել, նայել,
որոնել, փնտրել, պրպտել, հետա-
խուզել:
Տնքալ — Հառաչել, հեծել, հեծեծալ,
տնքտնքալ, տքալ, տքտքալ:
Տրփալ:
Տնքոց — Հառաչանք, տնքտնքոց, հո-
գոց:
Տնօրեն — Դիրեկտոր: Կառավարիչ, վարիչ,
պետ: Տեսուչ, վերակացու:
Տնօրինել — Կառավարել, ղեկավարել,
կարգադրել, վարել, սահմանել,
տրամադրել:
Տնօրինություն — Տնօրինում, կարգադրություն:
Ղեկավարություն:
Տոգորել — Հագեցնել, կշտացնել, թաթախել:
Համակել, դրոշմել, տպավորել:
Տոգորվել — Թաթախվել, հագենալ:
Ներկվել: Դրոշմվել, տպավորվել:
Տոթ — Շոգ, տապ, տաքություն, ջերմություն:
Տոթակեզ:
Տոթակեզ — Տոթ, շոգ: Տոթախարշ, տոթահար,
խորշակահար:
Տոկալ — Դիմանալ, տանել, կրել, համբերել:
Տոկոս — Շահ, վաշխ, (հզվդ.) սակ, տոկոսիք:
Տոկուն — Դիմացկուն, աննկուն, անվհատ,
ամրակուռ, պնդակազմ,
ամուր:
Տոհմ — Ցեղ, ազգատոհմ, զարմ, սերունդ,
ազգ (բրբ.), գերդաստան:
Տոհմական — Ցեղական, տոհմային:
Ընտանեկան: Սերնդական:
Տոհմակից — Ազգակից, ցեղակից, համազգի,
համացեղ: Ազգական:
Տոհմային — Ցեղային, տոհմական, ցեղական:
Տոհմապետ — Ցեղապետ, նահապետ,
հայրապետ:
219 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Տոհմիկ — Բարետոհմ, բարետոհմիկ,
տոհմական: Ազնվական, ազնվազարմ:
Տող — Տողան, շարք, շարան: Կարգ,
գիծ:
Տողագլուխ — Պարբերություն, նոր
տող:
Տողադարձ — (քերակ.) Գրադարձ, տողանցում:
Տողակարել — Թակալել:
Տողան — Շարք, տող, շարան, կարգ,
գիծ:
Տողանցել — Շարանցել:
Տողավոր — Գծավոր:
Տողել — Գծել, գիծ քաշել: Շարել, տո-
ղանել:
Տողիք — Լորձունք, թոժինք, թուք, շո-
Դիք:
Տոմատ — Պոմիդոր, ոսկեխնձոր, լոլիկ:
Տոմար — Տարեցույց, օրացույց, տոնացույց:
Թվականություն, տարեհաշիվ:
Հաշվեգիրք, հաշվեմատյան,
մատյան:
Տոմս — Տոմսակ, թուղթ, նամակ, գրություն,
երկտող: Այցաքարտ, այցետոմս:
Տոն — Տոնախմբություն, տոնակատարություն,
հանդես: Տոնահանդես,
շքահանդես, փառատոն, հւսնդի-
սատոն: Տարեդարձ: Նավակատիք:
Տոնահանդես — Տոն, հանդես, շքահանդես,
փառատոն, հանդիսա-
տոն:
Տոնավաճառ — Վաճառահանդես, տւս-
րեվաճառ (հզվդ.):
Տոչորվել — Այրվել, վառվել, խորովվել,
տապակվել, բռնկվել, բորբոքվել:
Պապակել, ծարավել: Տենչալ,
ցանկալ, տռփալ:
Տոպրակ — Պարկ, քսակ: Քուրձ (մազից),
մախաղ:
Տոռն — Չվան, թոկ, պարան, կապանք,
ճոպան, կառան, շղթա, խառան:
Տորմիղ — Նավատորմ, նավատորմիղ,
նավախումբ: Օդատորմիղ:
Տորպեդ — Ծովառումբ:
Տորֆ — Կիզահող, կիզակավ, հողածուխ,
բուսածուխ:
Տպագրել — Տպել, հրատարակել, լույս
ընծայել, լույս տեսցնել:
Տպագրություն — Հրատարակություն:
Գրատպություն:
Տպավորիչ — Արտահայտիչ, ազդեցիկ,
ազդու, ներգործիչ:
Տպավորվել — Ազդվել, զգացվել:
Դրոշմվել: Տոգորվել, համակվել:
Տպավորություն — Ազդեցություն, ներգործություն:
Տիպ, դրոշմ, նշան,
հետք:
Տպարան — Տպագրատուն:
Տպաքանակ — Տպօրինակ, տիրաժ:
Տպել — Դաջել, դրոշմել: Տպագրել,
հրատարակել, մեքենագրել:
Տռզել — Ուռչել, փքվել, տկռել:
Տռուզ — Լիքը, լեցուն, ատոք:
Տռփանք — ) Տարփանք, կիրք,
Տռփասեր — ’ հրայրք, մոլուցք, տենչ,
փափագ, ցանկություն:
Տռփոտ — Տռփասեր, տռփամոլ, տարփամոլ,
ցանկասեր, ցանկամոլ, հեշտասեր,
վավաշոտ, պագշոտ, զեխ,
ցոփ, անբարոյական, անառակ:
Տվայտանք — Չարչարանք, տառապանք,
տանջանք, վիշտ, տագնապ:
Տվյալ — Նախադրյալ: Ցուցանիշ:
Տվնջյան — Ցերեկային, տվնջենական:
Տտիպ — Փոթոթահամ, գխտորահամ,
տտպահամ:
Տտուն — Տուտ, պոչ, ագի, ձետ, վարսամ,
գես (աստղի): Քղանցք, փեշ
(շորի):
Տրադիցիա — Ավանդություն, հնավւսն-
դություն, սովորություն, ծես:
Տրամաբանական ֊Բանական, խոհական,
կշռադատական: Տրամախոսական:
220 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Տրամաբանել — Դատել, կշռադատել:
Պատճառաբանել:
Տրամագիծ — (երկրչ.) Տրամաչափ,
(հզվդ.) միջաշառավիղ:
Տրամադիր — Հակամետ, հոժար, մտադիր,
հոժարամիտ, հետամուտ:
Տրամադրել — Հոժարեցնել, մտադրել,
հակամիտել, հակել, միտել: Պատրաստել,
նախապատրաստել:
Հանձնել, ներկայացնել:
Տրամադրվել — Ցանկանալ: Հակվել,
միտվել, մտադրվել, հոժարել:
Տրվել
Տրամադրություն — Տրամադրվւսծու-
թյուն, հակամետություն, բարեհաճություն,
հոժարություն, հակվածություն:
Հոգեվիճակ, քեֆ:
Տրամալար — Ուղղալար:
Տրամախոսություն — Երկխոսություն
(դիալոգ), երկախոսություն:
Տրամաչափ — Տրամագիծ, միջաշւսռա-
վիղ:
Տրանզիտ — Տարանցում, տրամանցում:
Տրանսլյացիա — Վերահաղորդում,
տարհաղորդում:
Տրանսպորտ — Փոխադրամիջոց, փոխադրական:
Տրաքել — Պայթել, պատռվել, ճաքել,
ճեղքվել, պատառոտվել: Ուռչել,
վւքվել, տռզել: Բարկանալ: Նա-
խանձել:
Տրե — Նոյեմբեր (ամիս):
Տրեխ — (բրբ.) Չարոխ, չարուխ, ոտնաման,
կոշիկ:
Տրեստ — Ձեռնարկախումբ (հզվդ.):
Տրիբուն — Ջատագով, պաշտպան:
Հռետոր:
Տրիբունալ — (իրավ.) Դատարան, ատյան,
դիվան (զինվորական):
Տրիոլետ — Եռակրկնակ:
Տրիտուր — Փոխարինություն, փոխարեն:
Վարձատրություն, փոխհատուցում:
Տրնգի — Շուրջպար:
Տրոհել — Բաժանել, զատել, ջոկել, ընտրել,
անջատել, որոշել: Քայքայել:
Տրորել — Շփել, մաժել, մարսել, մերսել:
ճզմել, ճմռել, ճմլել, կոխկռտել,
ճմռթել: Շաղախել (կավը): Սանրել,
փշրել: Նեղել, ճնշել:
Տրորվել — ճխլվել, ճզմվել: Նազել,
նազկլտալ: Կսկծել, մորմոքել:
Տրոփել — Դոփել, թնդացնել, դղրդացնել,
դրնգել (ձիու): Բաբախել,
զարկել, խփել, թրթռալ, թնդալ,
տրփալ:
Տրոփյուն — Բաբախյուն, բաբախ, բաբախում,
զարկ, տրոփ, տրոփում
(սրտի): Ոտնաձայն: Դոփյուն,
թնդյուն, թնդում:
Տրտմագին — Թախծագին, վշտագին,
կսկծագին, ցավագին, տխուր,
տխրագին, տրտում:
Տրտմալից — Տխրալի(ց), տխրալիր,
կսկծալի(ց), վշտալի(ց), տխրա-
շատ:
Տրտմել — Տխրել, թախծել, վշտանալ,
ցավել:
Տրտմություն — Տխրություն, թախիծ,
վիշտ, ցավ, կսկիծ: Մելամաղձություն:
Տրտնջալ — Գանգատվել, մռթմռթալ,
մռմռալ, փնթփնթալ, դժգոհել,
դժկամել:
Տրտում ֊Տխուր, թախծոտ, թախծալի,
վշտահար, վշտոտ, սրտաբեկ,
սրտակոտոր:
Տրտունջ — Դժգոհություն, գանգատ,
բողոք, անբավականություն,
դժկամություն, քրթմնջյուն, մռթմըռ-
թոց, փնթփնթոց, տրտնջյուն:
Տրցակ — Կապոց, փունջ, դաստա-
ծրար, խուրձ, կապ:
Տուգանել — Տուժել, տուգանքի ենթարկել:
Տուգանք — Տույժ, տուժանք (հզվդ.):
Տուժել — Վնասվել, կորցնել, կորուստ
կրել
221 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Տուղտ — Բաղրջուկ, փիփերթ:
Տուն — Բնակարան, օթևան, ապարանք,
պալատ, դղյակ, դաստակերտ,
առանձնատուն, վրան, տաղավար
(ժամանակավոր), խրճիթ,
տնակ, գետնախորշ, հյուղ, հյուղակ,
քողտիկ, խուղ, յուրդ: Երդ,
ծուխ, ընտանիք, գերդաստան:
Ազգ, ազգատոհմ, ցեղ: Երկիր, աշխարհ:
(գրկն.) Քառատող:
Տունդրա — Մորաստան (աշխհգր.)
Տունկ — Բույս: Շառ, ծաղկատունկ,
թուփ: Տնկի, նորատունկ:
Տուշ1 — Ողջունանվագ, կենացանվագ,
ցնծանվագ:
Տուշ2 — ճենւսներկ (սև թանաք):
Տուտ ֊Քղանցք, փեշ, պոչ: Տտուն:
Տուրիստ • Զբոսաշրջիկ, հածորդ, աշխարհաշրջիկ
(հգվդ.):
Տուրք — Հարկ, սակ, բաժ: Տասնորդ:
Մաքս, մաքսատուրք: Գլխահարկ:
ժամուց (եկեղեցական), տասանորդ:
Բեկար (արքունի): Կոռ:
(կրոն.) Նվեր:
Տուփ — Արկղ: Խնկաման: Մասնատուփ,
սրբատուփ (նշխարքի): Զարդա-
տուփ:
Տուֆ — Փխրաքար, տուֆաքար, փուտ-
քար:
Տքնաջան — Քրտնաջան, փութաջան,
մեղվաջան, հոգնաջան, անխոնջ:
Տքնել — Աշխատել, ջանալ, ճգնել, չարչարվել,
տանջվել, տաժանել, ճիգ
թափել:
Տքնություն — Տքնաջանություն, քըրտ-
նաջանություն, մեղվաջանություն,
ճիգ, ջանք, տանջանք, չարչարանք:
Արթնություն, անքնություն:
Ր
Րաբունի — Վարդապետ, կրոնավոր,
աբեղա, ուսուցիչ:
Րաբունապետ — Հայրապետ, հրեա-
պետ, կրոնապետ (հրեական):
Րոպե — Ակնթարթ, պահ, պահիկ, երկվայրկյան
(արևմտհ.):
Րոպեաբար — Րոպեապես, անմիջապես,
իսկույնևեթ, իսկույն, վայրկենաբար,
վայրկենապես, ակըն-
թարթորեն:
Րոպեական — Կարճատև, վայրկենական:
Քոք — Իլիկ, թեշիկ:
Ց
Ցախ — Վառելափայտ, փայտ, վառելիք,
մացառ, խռիվ, ցախփայտ:
Ցած- Նվաստ, ստոր, գռեհիկ, անարգ,
զզվելի: Ստորին: Ներքև:
Ցածր — Ցածրիկ, գետնահար, գետնամած:
Կամաց, մեղմ (ձայն):
Անարգ, ստոր:
Ցածրորակ — Վատորակ, անորակ,
որակազուրկ, խոտան, անպետք:
Ցամաք — Չոր, չորաբեկ (հաց), չորուցամաք:
Մայրցամաք: Երկիր, հող:
Ցամաքել — Ցամաքանալ, չորանալ:
Պակասել, հատնել, կտրվել, նվազել:
Գոսանալ: Սմքել:
Ցամաքեցնել — Չորացնել, տոչորել:
Գոսացնել (ճյուղերը):
Ցայգ — Գիշեր:
Ցայգալույս — Ցայգաբաց:
Ցայգանվագ — Ցայգերգ, ցայգերգություն,
գիշերերգ, գիշերանվագ
(սերենադ):
Ցայգերգ — (երժշտ.) Ցայգանվագ, գիշերերգ,
գիշերանվագ, սերենադ:
Ցայել — Ցողել, ողողել, լվանալ, լվալ,
մաքրել, պարզաջրել (լվացքը):
222 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Ցայսօր — Ցարդ, մինչև այժմ, մինչև հիմա,
մինչև այսօր:
Ցայտել — Բխել, ժայթքել, շատրվանել,
շիթել, ցողել, ցնցուղել, կաթել:
Ցայտուն — Ակնբախ, ակներև (փաստ),
կարկառուն (դեմք), ուշագրավ
‘ (Գծեր):
Ցան — Աթար, քակոր, տարթ: Բծեր, պեպեն:
Ցանել — Սերմանել, ցանքս անել: Ցողել,
սրսկել: Սփռել, տարածել:
Ցանկ1 — Պատնեշ, անջրպետ, ցանկապատ,
պարիսպ, շրջապարիսպ,
չափար:
Ցանկ2 — Գլխացանկ, բովանդակություն:
Ցուցակ: Գրացանկ, մատենացանկ:
Ցանկալի — Բաղձալի, փափագելի,
տենչալի, ըղձալի, կարոտալի,
սրտահաճ:
Ցանկամոլ — Ցանկասեր, անբարոյական,
անառակ, պոռնիկ, լիրբ,
տռփասեր, ցոփ, զեխ, շվայտ,
տռփոտ, վավաշոտ, կրքոտ:
Ցանկանալ — Ցանկալ, կամենալ,
ուզել, ուզենալ, տենչալ, ըղձալ,
մաղթել, փափագել, բաղձալ, կա-
րոտել, խնդրել: Տարփալ, տռփել:
Ցանկապատ — Ցանկ, պարիսպ, շրջապարիսպ,
պատնեշ, ցցապատ,
ցցապատնեշ:
Ցանկապատել — Ցանկել, պարսպել,
պարսպապատել, շրջապատել,
պատնեշել:
Ցանկասեր — Տես Ցանկամոլ:
Ցանկություն — Բաղձանք, փափագ,
տենչ, տենչանք, իղձ, ըղձանք:
Կարոտ: Կամք, տրամադրություն,
հոժարություն: Տարփանք, կիրք:
Ցանց — Ուռկան, ձկնորսացանց, առձույլ,
թարփ: Որսացանց, վարմ, որոգայթ,
թակարդ: Ոստայն (սարդի):
Ցանցառ — Նոսր, ծանծաղ, անհոծ, անխիտ:
Քիչ: Թեթևամիտ, հիմար:
Ցանցավոր — Ցանցկեն, ցանցաձև,
ցանցակերպ, վանդակավոր:
Ցանցկեն — Ցանցանման, ցանցակերպ,
ցանցավոր:
Ցանուցրիվ — Ցիրուցան, ցաքուցրիվ,
խառնիխուռն, ցանուցիր:
Ցանք — Ցանքս, վարուցանք, գարնանացան,
աշնանացան: Ցանքադաշտ:
Ցասկոտ — Զայրացկոտ, բարկացկոտ,
նեղսիրտ, հերսոտ, մաղձոտ:
Ցասում — Զայրույթ, բարկություն, կատաղություն,
մոլեգնություն:
Ցավ — Հիվանդություն, ախտ: Գլխացավ:
Խիթ: Երկունք: Վիշտ, թախիծ,
կսկիծ, ստրջանք, մորմոք:
Հոգս, տառապանք:
Ցավագար — Հիվանդ, հիվանդոտ, ախտավոր,
ախտակիր: Ընկնավոր:
Ցավագին ֊Վշտահար, վշտագին, կսկը-
ծագին, աղիողորմ, աղեկեզ, աղեխարշ:
Հիվանդագին, հիվանդոտ,
ցավոտ: Դառնապես:
Ցավալի — Ափսոսալի: Վշտալի: Ցավագին:
Ցավակից -Վշտակից, կարեկից, տըրտ-
մակից, սգակից, արտասվակից:
Ցավակցել — Վշտակցեր կարեկցեր
ցավեր սրտացավեր մեղքանալ:
Ցավակցություն — Վշտակցություն,
կարեկցություն, տրտմակցություն:
Ցավատանջ — Ցավալլուկ:
Ցավել — Կսկծալ, մորմոքեր մղկտալ:
Ցավակցել: Ափսոսար զղջալ
(սխալի համար):
Ցավեցնել — Կսկծացներ մորմոքեցնել:
Վշտացներ վիրավորել, նեղացնել:
Ցատկ — Թռիչք, ոստյուն:
Ցատկել — Թռչել, ոստներ ընդոստնել:
Ցատկոտել — Թռչկոտեր թռվռար
ցատկտեր խայտար ոստոստել:
Ցար — Թագավոր, արքա, կայսր, գահակալ,
տիրակալ:
223 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Ցարդ — Մինչև այժմ, մինչև հիմա, ցայսօր,
ցայժմ:
Ցաքան — Տափան, ցաք:
Ցաքատ — Հոտոց (մեծ), էտոց:
Ցաքուցրիվ — Ցանուցիր, ցիրուցան:
Ցեթել — Միզել, թրջել:
Ցել — Արտ, վարելահող: Հարոս, հերկ:
Ցեխ — Տիղմ, գայռ: Շաղախ:
Ցեխոտ — Տղմոտ, ցեխաթաթախ, կեղտոտ,
աղտոտ, կեղտակոլոլ:
Ցեղ — Տոհմ, զարմ, սերունդ, ազգատոհմ:
Մարդացեղ (ռասա): էթնոս:
Տեսակ, կերպ, կարգ, դաս, ազգ:
Ցեղական — Ազնվացեղ, ազնվարյուն,
զտարյուն, մաքրարյուն, տոհմական,
տոհմիկ, ազնվատոհմիկ,
ազնվացեղ: ժառանգական:
Ցեղակից — Ազգակից, արյունակից,
համացեղ, ազգական, տոհմակից:
Ցեղապետ — Տոհմապետ, նահապետ,
առաջնորդ:
Ցեղասպանություն — Ազգասպանություն,
ժողովրդասպանություն
(գենոցիդ), կոտորած, ջարդ:
Ցենզ — է/րտոնակարգ:
Ցերեկ — Տիվ, (բրբ.) ցորեկ, օր, զօր:
Ցերեկային — Տվնջենական, տվնջյան:
Ցերեկույթ — Հանդես, այգահանդես:
Ցեց — Ուտիճ, մեց, բոտոտ: Հարստահարիչ
(փխբ.):
Ցին — Ուրուր (գիշատիչ թռչուն):
Ցինիկ — Անամոթ, անպատկառ, ան-
զգամ, լիրբ, լպիրշ:
Ցիրուցան — Ցանուցիր, ցանուցրիվ,
խառնիխուռն:
Ցից — Ձող, բիր, սեպ: Սյուն: Առեղ (սայլի
մասերից մեկը):
Ցլամարտ — Ցլակռիվ, ցլամարտություն:
Ցլիկ — Արջառ, զվարակ:
Ցնդաբանել — Զառանցել, ցնորաբա-
նել, բարբաջել, հիմարաբանել:
Ցնդել ֊Գոլորշիանալ, շոգիանալ, եթե-
րւսնալ: Անհետանալ, կորչել:
Սփռվել: Խելագարվել: Ցնդեցնել,
գոլորշիացնել, շոգիացնել:
Ցնծագին — Ցնծալի(ց), ուրախագին,
ուրախալի(ց):
Ցնծալ ֊Ուրախանալ, բերկրել, խնդալ,
հրճվել: (փխբ.) Վճարել, տալ:
Ցնծալի(ց) — Ցնծաբեր, ցնծագին,
ուրախալի(ց), հանդիսավոր, տոնական:
Ցնծություն — Ուրախություն, բերկրություն,
հրճվանք, խայտանք:
Ցնկնել — Օնել, ձագ հանել (կենդ.):
Ցնորական — Երևակայական, խելացնոր,
մտացածին, անրջական,
խոլական: Հիմարական: Անհեթեթ:
Ցնորամիտ — Խենթ, խելագար: Երագամիտ,
ուրվամիտ, ունայնամիտ:
Ցնորվել — Խելագարվել, խենթանալ,
խելացնորվել, գժվել, ցնդել, հիմարանալ:
Ցնորք — Զառանցանք, բանդագուշանք,
պատրանք, մտապատրանք:
Ցնցել — Թափահարել, շարժել, սասանել,
հուզել, տատանել, թոթվել,
թափ տալ: Դողացնել:
Ցնցող — Ազդու, ազդեցիկ, տպավորիչ,
հուզիչ, զգայացունց:
Ցնցոտի — Ցնցոտիք, հնոտի, քուրձ,
քուրջ, լաթ, փալաս:
Ցնցվել ֊Շարժվել, սասանվել, երերալ,
տատանվել, տմբտմբալ: Հուզվել:
Ցնցուղ — Ջրցան, ջրացիր, ջրացնցուղ:
Ցնցում — Սասանում, շարժում, թնդյուն:
Ցոլալ — Շողալ, շողշողալ, փայլել,
փայլփլել, փայլատակել, ցոլցլալ,
պսպղալ, ցոլանալ:
Ցոլք — Ցոլացում, փայլ, անդրադարձ
(ում), շողք: ճառագայթ:
Ցող — Շաղ, եղյամ:
Ցողաթաթախ — Ցողաթաց, ցողաթոր:
Ցողաշատ, ցողոտ, ցողառատ, ցո-
ղաթավ:
Ցողել1 — Սրսկել, ցանել, ցնցղել, ցանցնել,
շաղ տալ:
224 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Ցողել2 — Ցայել, ողողել, մաքրաջրել,
լվանալ:
Ցողուն — Ծղնոտ, ծղոտ, ոճ, ցող:
Ցորեն — Հացահատիկ, հատիկ, տարեկան,
հաճար: Ցորյան, հացաբույս:
Ցոփ — Շվայտ, զեխ, անժուժկալ, անառակ,
անբարոյական, պոռնիկ,
լկտի, լիրբ, պագշոտ, վավաշոտ,
ցանկասեր, հեշտասեր:
Ցռուկ — Դունչ, քիթ (անասունների),
կնճիթ, (խոզի): Նավառաջք:
Ցտեսություն — Մնաս բարով, մնաք
բարով, առայժմ, ցը:
Ցրել — Սփռել, տարածել, թափել,
թափթփել, շաղ տալ, ցրիվ տալ:
Բաժանել:
Ցրիչ — Ցրորդ: Թղթատար, գրատար,
նամակատար:
Ցրիվ — Խառն, խառնիխուռն:
Ցրվածություն — Մտացրիվություն,
թափթփվածություն:
Ցրվել — Բաժանվել, հեռանալ, անջատվել,
տարածվել, սփռվել, ծավալվել:
Ցրտադիմացկուն — Ցրտակայուն,
ցրտասովոր:
Ցրտահար — Ցրտաբեկ, ցրտակեզ,
ցրտատար:
Ցրտահարվել ֊Սառչել, մրսել, պաղել,
սառցահարվել:
Ցրտաշունչ — Ցուրտ, խստաշունչ,
ձմեռնաշունչ, սառն, սառնաշունչ:
Ցցապատնեշ — Ցցապատ, ցցորմ,
ցցացանկ, ձողապատնեշ:
Ցցել — Վարսել, մխել, խոթել, կոխել,
մտցնել, տնկել, ցից անել:
Ցցվել — Տնկվել, կանգնել, կարկառվել
(դուրս), սեպվել, ծառանալ(դեմ):
Ցցուն — Կարկառուն, ցայտուն: Ուռուցիկ:
Ցցավոր:
Ցցունք — Փռչիկ, փնջիկ (մազերի):
Փետրափունջ (փետուրների):
Ցուլ ֊Ցլիկ: Զվարակ, մոզի (բրբ.):
Ցույց — Հանդես, երթ, շքերթ: Հւսնրա-
հավաք:
Ցուպ — Մահակ, գավազան, անթացուպ
(ձեռքի), մական:
Ցուրտ — Սառն, պաղ, ցրտաշունչ,
ձմեռնաշունչ, խստաշունչ, բքաշունչ:
Սառնություն, պաղություն,
սառնամանիք, ցրտություն:
Ցուցաբերել — Արտահայտել, դրսևորել,
ցուցահանել, հանդես բերել:
Ցուցադրել — Ցուցահանել, հանդիսացրել,
տեսցնել, ցույց տալ:
Ցուցակ — Ցանկ, անվանակարգ, անվանաշարք,
անվանացանկ, գրացանկ:
Ցուցամոլ — Սնափառ, անձնապարծ,
ցուցասեր:
Ցուցանիշ — Հատկանիշ, տփալ, չափանիշ:
Ցուցանք — Հրեշ, տգեղ, այլանդակ:
Խաղք, խայտառակություն, ծաղր:
Ցուցարար — Խռովարար, բողոքարար:
Ապստամբ: Երթավոր:
Ցուցմունք — (իրավ.) Վկայություն:
Ցուցում — Ցուցմունք, հրահանգ, պատվեր,
կարգադրություն:
Ու
Ուզել — Ուզենալ, կամենալ, ցանկանալ,
բաղձալ, տենչալ, փափագել,
նկրտել, ձգտել: Խնդրել: Պահանջել:
Ուժ — Զորություն, կարողություն, կորով:
Սաստ, թափ, ուժգնություն:
Ուժաթափ — Անզոր, տկար, թույլ,
անուժ, անկարող, ուժասպառ,
ուժահատ:
Ուժասպառ — Անզոր, տկար, թույլ,
անուժ, ուժահատ, ուժաբեկ,
ուժաթափ:
225 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Ուժգին — Սաստիկ, շեշտակի, բուռն,
հուժկու, ազդու, կորովի, ուժեղ,
պինդ, ամուր, զորեղ, հզոր, զորավոր,
ծանր, խիստ: Սաստկապես:
Ուժգնություն — Ուժ, զորություն, զորեղություն,
սաստկություն, թափ,
հզորություն:
Ուժեղ — Կորովի, զորեղ, զորավոր,
հզոր, տոկուն , դիմացկուն , ամրակազմ:
Ազդեցիկ, կարող: Բուռն,
սաստիկ, հուժկու, ուժգին, պինդ,
ամուր:
Ուժեղանալ — Հզորանալ, զորանալ,
զորեղանալ: Սաստկանալ, ուժգնանալ:
Ուլ — Ուլիկ, այծիկ, այծեձագ (էգ), ալոջ:
Ուլունք — Ուլն (հնց.), (բրբ.) ուլնիկ,
հլուն, հուլունք:
Ուխտ — Երդում, խոստում: Իղձ, փափագ,
տենչ, տենչանք: Պայմանադրություն,
դաշնադրություն,
դաշինք, դաշն: (կրոն.) Եղբայրություն,
միաբանություն: Կտակ,
կտակարան: Վանք, մենաստան:
Ուխտագնացություն — Ուխտավորություն,
ուխտ:
Ուխտադրուժ — Ուխտազանց, երդմնազանց,
ուրացող, դրուժան, անհավատարիմ,
ուխտադավ: (կրոն.)
Կարգաթող, կարգուրաց, հավա-
լրուրաց:
Ուխտավայր — Ուխտատեղ, ուխտատեղի,
ուխտ, սրբավայր:
Ուխտավոր — Ուխտագնաց: Հավատավոր:
Ուխտատեղի — Ուխտատեղ, ուխտավայր,
սրբավայր, ուխտ:
Ուխտել — Երդվել, խոստանալ, երդում
տալ: Դաշնադրել, համաձայնվել,
պայմանադրել, դաշինք կնքել:
Որոշել:
Ուխտյալ ֊Երդվյալ, անհաշտ, ոխերիմ
(հակառակորդ, թշնամի):
Ուծանալ — Օտարանալ, խորթանալ,
հեռանալ, ձուլվել: (փխբ.) Սառչել,
պաղել:
Ուղարկել — Հղել, առաքել, ճամփել,
փոխադրել:
Ուղեգիծ — ճամփա, ճանապարհ, ուղի:
Ուղղություն, կողմ:
Ուղեծիր — Շրջածիր, մոլորակուղի,
չվագիծ, ծիր (օրբիտ):
Ուղեկալ (ռազմ.) — Ուղեփակ, փակոց:
Պահպանաջոկատ:
Ուղեկից — ճանապարհորդակից, ճանապարհակից,
ուղեկցորդ:
Ուղեկցել — Ուղևորել, ճանապարհել:
Ուղեկից լինել, միասին գնալ:
Ուղեղ — Խելք, միտք, բանականություն:
Ուղենիշ — Ուղեսյուն, ուդեձող, նշանաձող:
Ուղեշ — ճյուղ, շառավիղ, ոստ, ոստղ,
շառավիղ, մատ (խաղողի):
Ուղեպարկ — ճամպրուկ, ուղեքսակ,
ուղետոպրակ, պարկ, ուղեճամպ-
րուկ, մախաղ:
Ուղևոր — ճամփորդ, ճանապարհորդ,
ուղեգնաց, ճանապարհագնաց:
Ուղևորել — Ուղեկցել, առաջնորդել:
ճանապարհել, ճանապարհ գցել:
Ուղևորվել — ճանապարհվել, ճամփորդել,
երթալ, գնալ, ճամփա ընկնել:
Ուղևորություն — ճանապարհորդություն,
ճամփորդություն, շրջագայություն:
Ուղերձ — Խնդրագիր: Շնորհավորագիր,
հարգագիր: Դիմում:
Ուղեցույց — Ուղեգիրք: ճանապարհացույց:
Առաջնորդ: Ձեռնարկ:
Ուղի — ճանապարհ, ճամփա, շավիղ,
արահետ, կածան, աղուր:
Ուղիղ ֊ճշմարիտ, ճշգրիտ, ստույգ, շիտակ,
իրավացի, արդար, անխարդախ:
ճիշտ, անսխալ: Ուղղակի:
Ուղխ — Հեղեղ, հեղեղատ: ճապաղիք
(արյան):
226 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Ուղղաբերձ — Ուղղաձիգ, ուղղահայաց,
գագաթնաձիգ:
Ուղղագիծ- Ուղղահայաց, ուղղաբերձ,
գագաթնահայաց:
Ուղղագրել — Սրբագրել, ուղղել,
շտկել:
Ուղղադավան — Ուղղահավատ, ուղղափառ,
քրիստոնյա, ուղղակրոն:
Ուղղախոս ֊ճշմարտախոս, ճշմարտա-
բան, շիտակախոս, արդարախոս:
Ուղղական — (լեզվբ.) Անվանական (հոլով
): Ուղիղ:
Ուղղակի — ԱնմիջապետԱնմիջակւսն:
Ուղղահայաց — Ուղղաձիգ, գագաթնա-
հայաց, գագաթնաձիգ, ուղղաբերձ:
Ուղղաձիգ — Գագաթնահայաց, ուղղահայաց,
գագաթնաձիգ, ուղղաբերձ:
Ուղղամիտ — Արդարադատ, արդարամիտ,
արդարասեր, ճշմարտամիտ,
շիտակ, անկեղծ, ողջամիտ, անաչառ,
անկողմնապահ, անկողմնակալ:
Ուղղափառ — (կրոն.) Ուղղահավատ,
ուղղադավան, ուղղապաշտ, քրիստոնյա:
Ուղղել — Շտկել, կանոնավորել, հարթել,
հարդարել: Սարքել, կարգավորել:
Դաստիարակել: Ղեկավարել,
ուղղություն տալ: Սրբագրել:
Ուղղվել — Դիմել, դառնալ, դեմքը
դարձնել: Դաստիարակվել, խելքի
գալ: Շտկվել, ճշտվել, ճշգրտվել,
հարթվել, կանոնավորվել: Սրբագրվել,
շտկվել:
Ուղղություն — Կողմ, կույս (հնց.), (բրբ.)
դի: Ուղեգիծ: Կերպ, եղանակ, մեթոդ
(գործելու): Դիրք, սկզբունք
(քաղաքական): ճանապարհ, շավիղ,
ընթացուղի:
Ուղղում — Շտկում, սրբագրություն:
Ուղտ — Մալախ (արու), նառ (առջևից
գնացող):
Ուղտաձագ — Կոզռակ, կոզռնեկ:
Ուղտասապատ — Սապատ, կուտկեն,
կուզ (բրբ.):
Ումպ — Կում, խում, պուտ:
Ունակ — Ընդունակ, կարող:
Ունակություն — Ընդունակություն, կարողություն,
ձիրք: Սովորություն:
Ունայն — Դատարկ, սին, պարապ,
փուչ, սնոտի, սնամեջ, ընդունայն:
Անհիմն, ապարդյուն, զուր, նանիր,
ոչինչ: Թափուր:
Ունայնախոս — Դատարկաբան, զազրախոս,
ճամարտակ:
Ունայնաձեռն — Ձեռնունայն, դատարկաձեռն:
Ունայնամիտ — Դատարկամիտ, սնամիտ,
անմիտ, անխելք, ունայնախոհ:
Ունայնանալ — Դատարկվել, սնանալ,
պարպվել, ոչնչանալ:
Ունայնություն — Դատարկություն, պարապություն,
սնամիջություն:
Ոչնչություն, նանրություն, անհիմնություն:
Թափուրություն:
Ունդ — Հունդ, սերմ, հատիկ, ընդեղեն:
Ունելի ֊Բռնիչ, բռնելի, աքցան, կասկ,
կայծառ, կայծակալ: Բազմակալ:
Ունենալ — Ստանալ, տիրանալ, տիրել,
ձեռք բերել: Ծնել: Պարունակել:
Ունեցվածք — Ինչք, գույք, սեփականություն,
կարողություն:
Ունևոր — Հարուստ, մեծատուն, մեծահարուստ:
Ունկ — Կանթ, ականջ, բռնակ, բռնատեղ,
կոթ:
Ունկնդիր — Հնազանդ, լսող: Ուսանող:
Ատենակալ:
Ունկնդրել — Լսել, ականջել, ականջ
դնել: Անսալ, հնազանդվել:
Ունջ1 — Տակ, հատակ: Խորշ, խորք,
փոս:
Ունջ2 — ժանգ, երկաթաժանգ: Սուր,
ծխանի:
Ունջակալել -Սրակալել, մրոտել:
227 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Ուշ — Ապաժամ, տարաժամ, անժամ:
Ուշագնաց — Ուշաթափ, ուշակորույս,
անզգա, զգայազուրկ, մարած,
նվաղած:
Ուշագրավ — Հետաքրքրական, հետաքրքիր,
ակնառու, աչքի ընկնող:
Ուշադիր — Հոգատար: Զգուշավոր,
աչալուրջ, զգույշ:
Ուշադրություն — Հոգ, հոգածություն,
վերահասություն: Հետաքրքրություն:
Ուշաթափվել — Նվաղել, մարել, թալկանալ,
թուլանալ, գիտակցությունը
կորցնել:
Ուշանալ — Հապաղել, հետ ընկնել, հետ
մնալ, տնտնալ (արևմտհ.): Երեկոյանալ:
Ուշացնել — Հապաղել, համեցնել: Ձգձը-
գել, երկարաձգել, հետ գցել:
Ուշիմ — Նրբամիտ, բանիմաց, խելացի,
խելոք: Զգոն, զգաստ:
Ուշունց — Հայհոյանք, լուտանք, հիշոց:
Ուշք -Ուշադրություն: Խելք, միտք, դատողություն:
Գիտակցություն:
Ուռ — Ուռենու ճյուղ, բարունակ, որթ:
Հոտ: Ուռի:
Ուռենի — Ուռ, ուռի, փսկվենի:
Ուռկան — Ցանց, ձկնորսացանց, թոռ,
թարփ, առձող, առձույլ, վարմ:
Ուռճանալ — Առատանալ, ճոխանալ,
բարգավաճել, ծաղկել, լցվել,
հուռթիանալ:
Ուռճացնել — Ծաղկեցնել, զարգացնել,
ճոխացնել, առատացնել, զորացնել:
Ուռն — Դռնահար, ճկիկ (դուռը զարկելու
մուրճ), դարբնի մեծ մուրճ,
կռան:
Ուռչել — Փքվել, տռզել: Գոռոզանալ,
մեծամտանալ, հպարտանալ: Նեղանալ:
Ուռուցիկ — Կորնթարդ, ուռուցավոր,
ցցուն:
Ուռուցք — Պալար, այտուց, ելունդ
(մանր), բշտիկ, բուշտ: Ուռածություն:
Ուս — Թիակ, (բրբ.) կռնակ:
Ուսադիր — Ուսանոց, ուսազարդ, ուսապանակ:
Ուսամերկ — Ուսաբաց, լանջամերկ,
լանջաբաց, հոլանի:
Ուսանել — Սովորել, աշակերտել, սեր-
տել, կրթվել: Հմտանալ:
Ուսանող — Սովորող, աշակերտ: Ունկըն-
դիր:
Ուսել — Շալակել: Ուսանել:
Ուսմունք — Գիտություն: Վարդապետություն:
Ուսում, կրթություն:
Ուսյալ — Գիտուն, ուսումնական,
ուսումնագետ:
Ուսոսկր — Անրակ, (բրբ.) ճնազ (թռչնի):
Ուստի — Հետևաբար, ուրեմն:
Ուստր — Որդի, տղա, մանչ (բրբ.) (արու
զավակ):
Ուսում — Կրթություն, ուսումնառություն:
Գիտելիք: Գիտություն:
Ուսումնական — Ուսումնագետ, ուսյալ,
ուսած: Գիտական:
Ուսումնառություն — Ուսում, կրթություն:
Ուսումնասեր — Ուսումնածարավ,
ուսումնատենչ, դպրոցասեր: Ընթերցասեր:
Ուսումնասիրել — Հետազոտել, քննել,
զննել:
Ուսումնասիրություն — Հետազոտություն,
հետաքննություն, զննություն,
քննություն: Աշխատություն,
աշխատասիրություն, մենագրություն,
գրվածք, երկ, երկասիրություն,
գործ, աշխատանք:
Ուսումնատենչ — Ուսումնածարավ,
ուսումնասեր, ուսումնափափագ:
Ուսումնարան — Դպրոց, վարժարան,
կրթարան, վարժատուն, դպրատուն:
228 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ
Ուսուցանել — Սովորեցնել, դասւսվան-
դել, ավանդել, դաս տալ: Կրթել,
վարժել, հրահանգել, պատրաստել:
Ուսուցիչ — Դասատու, դաստիարակ,
ուսուցանող, ուսուցող, վարպետ,
վարժապետ, րաբունի, դասվար:
Մանկավարժ: (կրոն.) Վարդապետ:
Դասագիրք, ուղեցույց, ձեռնարկ,
ինքնուսույց:
Ուսուցում — Դասավանդում, ավանդում:
Հրահանգում: Դաս:
Ուսուցչուհի — Դաստիարակչուհի,
(հնց.) վարժուհի, վարժապետուհի,
օրիորդ:
Ուտել — Սնվել, կերակրվել, ճաշել,
ճաշակել, վայելել, ընդունել, ընթրել
(երեկոյան), նախաճաշել
(առավոտյան), (ժող.) խժռել, լափել,
ըմբոշխնել: Ծամել, կրծել
(կրծողների): Լափել, լակել:
Ուտելիք — Ոււոելեղեն, կերակուր, կենսամթերք,
սնունդ, սննդամթերք,
ուտեստ, ուտեստեղեն, պարեն,
պարենամթերք, նպար, նպարեղեն:
Կեր, ճարակ (կենդանիների),
լակ, լափ (շան):
Ուտեստ — տես’ Ուտելիք:
Ուտիճ — Ցեց, մեց, ժանգ (երկաթի):
Ուրագ — Դակու: Քարուրագ (մեծ):
Ուրախ — Զվարթ, խնդուն, ծիծղուն,
գոհ, շենշող, ցնծուն, ցնծալի,
ուրախալի, բերկրալի, հրճվալի,
ուրախադեմ, ժպտադեմ, ժպտերես,
ժպտուն:
Ուրախալի(ց) — Ուրախաբեր, ավետա-
լի(ց), ավետալուր, ցնծալի(ց),
բերկրալի(ց), զվարճալի(ց), հըրճ-
վալի(ց), խնդալի(ց):
Ուրախանալ — Զվարճանալ, բերկրել,
ցնծալ, հրճվել, խնդալ, խայտալ:
Ուրախություն — Խնդություն, զվարթություն,
զվարճություն, ցնծություն,
բերկրություն, բերկրանք,
հրճվանք, խայտանք, զվարճանք:
Կերուխում, խնջույք, խրախճանք:
Տոն:
Ուրանալ — Հրաժարվել, մերժել,
ժխտել, դրժել, հետ կանգնել,
երդմնազանցել: (կրոն.) Դավանա-
փոխվել, կրոնափոխվել, հավա-
տափոխվել:
Ուրացող — Հավատափոխ, դավանափոխ:
Ուխտադրուժ, երդմնազանց:
Ուրացում — ժխտում, հերքում, մերժում,
դրժում: Ուրացություն, հավատափոխություն,
դավանափոխություն:
Ուրբաթախոս — Սակավախոս, քչախոս,
դանդաղախոս:
Ուրեմն — Հետևապես, ուստի, հետեվա-
բար, ապա, ուրեմն:
Ուրիշ — Այլ, տարբեր, մյուս, էլի, այլԼւ,
օտար:
Ուրվագիծ — Ստվերագիծ, ուրվագիր,
ուրվանկար, եզրագիծ, նախագիծ:
Գծագիր: (գրկն.) Դրվագ, ակնարկ:
Ուրվագծել — Նախագծել: Ստվերագ-
ծել, ուրվագրել, ուրվանկարել:
Գծել, գծագրել: Պատկերել, պատկերացնել:
Ծրագրել:
Ուրվական — Երևակայական, ցնորական:
Ուրու, տեսիլք, ստվեր, հոգի,
ոգի:
Ուրվանկար • Գծանկար: Ուրվագիծ,
ստվերագիծ, եզրագիծ:
Ուրվապատկեր — Ուրվատեսիլ, տեսլապատկեր:
Ուրց — Դաշտի ուրց, ծոթրին:
Ուրու — Ուրվական, տեսիլք, ստվեր, հո-
գի, ոգի:
Ուրույն • Առանձնահատուկ, յուրահատուկ,
հատուկ: Բնորոշ, տիպիկ,
՚ տիպական: Սեփական, տարբեր,
զատ, առանձին:
Ուրուր — Ցին:
229 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ էջ 211-230 ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ