ԻՆՉՊԵՍ ԵՎ ԻՆՉՈԻ ԳՐՎԵՑ ԱՅՍ ԳԻՐՔԸ
Рефераты. Словари. Редкие книги.
Վերջին երեսունհինգ տարիների ըն թա ց ք ում ամ ե ր ի կ յ ան հրատ ա-
բակ չո ւթ յո լն ն ե ր ը լու յս են ր ն ծա յե լ ավելի քան երկու հարյուր հազար
տար բե ր գրք եր։ Մե ծամաս ն ո ւթյո լն ր ահավոր ձանձրալի է } իսկ շատեր ը ճ
ֆի նան սական տեսակետից վ նա սաբ ե ր ։ Ես ասացի ( (շատե ՞ր ը » ։ Աշիւար-
Հ ի խոշորադո ւ յն հրատարակ չություններից մեկի վար չո ւթյան նա խա գա-
հը վերջերս ինձ խ ո ստ ո վա ն ե ց , որ իր ըն կ եր ո ւթյո ւն ը , չնա յա ծ յո թա —
Ъ աս ունհ ին գա մ յա փո ր ձ ի ն, գեռևս վնասներ է կրում հրատարակվող յո ւ րաքան
չ յո ւր ութ գրքից յո թ ո ւ մ ։
Ուրեմն ի նչո ՞ ւ ես անմտորեն գրեցի ևս մի դ ի ր ք ։ Եվ ին չո ՞ ւ ի մ գ ր ե ֊
Լուց հետո դուք պետք է ձեզ նեղություն տաք կա ր գա լու ա յն ։
Այս երկու հարցերն էլ շատ արդարացի են, և ես կփո րձեմ դրանց
պա տասխան ե լ ։
Որպեսզի բա ցա տ ր ե մ , թե ինչու և ինչպես գրվե ց այս գիրքը, ցա վ
ո ք , պետք է համառոտակի կրկնեմ այն առանձին փաստերը, ո ր ո ն ք ֊
ձ ե զ արդեն ծա ն ոթ են Լոոլել Թոմասի ( (Հռչակավոր դառնալու ա մ ե նա կար
ճ ուղին» վ ե ր նագր ո վ ն ե րած ո ւթ յո ւն ի ց ։
1 9 2 1 թ վականից Նյոլ Յ ո ր քո լմ վարում էի գործարար աշխարհի
ն ե ր կայացո ւցի չն ե ր ի և մաս նագ ետն ե ր ի , տղամար դ կանց և կանանց հա մար
նախատե ս ված ուսումնական դաս ը նթաց ը ։ Սկզբում ի մ դա и ընթա ց ը
սահմանափ ակվում էր մ իա յն հռետորական ար վեստով և նպատակ
ուներ դոըծնականորեն սովոր եցնել հասուն մար դ կան ց արագ վ ե րա բ ե ր մ
ո ւն ք ց ո ւ յց տալ և ավելի հստակ, համ ո զ ի չ և վստահ շա ր ա դրել ի ր ենց
մտք ե ր ը , ինչպես գործնական խո սակ ցո ւթյո ւն ն ե ր ի ժամանակ , այնպես
Էէ լա յն լսարանի առջև ե լո ւ յթ ունենալիս։
Սակայն ժամ ան ակի հետ հետզհետե հաս կացա, որ ի նչքան էլ խիստ
զ գա յի ն այդ մարդիկ հ րապարակային ելու յթների հ մտո ւթ յո լն ն ե ր ի ձեռք
բ ե ր մա ն կար ի քը ) նրտնց համար առավել կարևոր էր սովորել ամ ե ն օ ր յա
գործնական հանդիպումների և անձնական շփումների ժամ ան ակ մար դ կա
ն ց հետ վա ր վ ե լո ւ նուրբ ար վեստը։
21 ԻՆՉՊԵՍ ԵՎ ԻՆՉՈԻ ԳՐՎԵՑ ԱՅՍ ԳԻՐՔԸ: Դեյլ Քարնեգի
Ես նու յնպես հետզհետե հա ս կա ցա, որ ինքս Էլ այդպիսի նախա՞ պատրաստո
ւթյան սուր կարիք Էի զ գ ո ւմ ։ Հ ի մա , երբ հետադարձ հ ա ֊
յա ց ք եմ նետում տարիների ի մ ան ցած ուղուն, ապշում եմ, թ ե որքան
հաճախ հենց ես չե մ ցուց ա բե ր ե լ անհրա Ժեշտ տակտ և իրավի ճակի ց
դուրս գալոլ կար ո ղ ո ւթյո ւն ։ Ինչպե՜ս կ ո ւզե նայի , որ քսան տարի առաջ
ի մ տրամադ ր ո ւթյան տակ լիներ մի այնպիսի գիրք, ինչպիսին սա Էէ
Ինչպիսի՜ անգնահատելի պարգև կլիներ այն ինձ համար ։
Շրջապատի հետ շփում ր առաջ Է բ ե ր ո ւմ , րստ եր և ո ւ յթի ն , ա մ են ա-
խոշոր խ ն դ ի ր ն ե ր ր , որ ունենում են մարդիկ հատկապես գործարար աշխարհում
։
Իայց դա հավասարապես վ երաբ ե ր ո ւմ Է 1ւ տնայի ն տնտեսուհունp,
և ‘ ճարտարապետին կամ ի ն ժ ե ն ե ր ի ն ։ Մի քանի տարի առաջ ուսուցիչների
կատար ե լագո ր ծման նպատակով Քար ն ե գի ի ֆոնդի հ ովանավոր ու թ
յա մ բ ա ն ց կաց վա ծ հետազոտո ւթյո ւնը բա ցա հա յտ ե ց չափազան ց կարև
ո ր և նշ անւսկալից մի փաստ, որբ հ ետագայո ւմ հաստատվ ե ց Ք ա ր ն ե ֊
գի ի տեխնոլոգիական ինստիտուտի կողմից կատար ված մեկ ա յ լ
հ ետա զ ոտո ւթ յա մ բ ևս։ Այդ հ ետազոտությունն երը ց ո ւ յց տ վ ե ց ի ն , որ ֆ ի —
նանս ական տեսակ ետից նու յնիսկ այն մասնագ ետներ ի առաջադիմու թ
յո ւն ը , որոնք աշխ ատում են տնտե ս ո ւթյան տեխնի կական բ նա գա վա ռ
ո ւմ , ինչպիսին, օրինակ , մ ե ք ենաշինություն ն Է, մոտավորապես մ ի այն
տասնհ ինգ տոկոսով Է պ ա յմանա վ ո ր ված նրանց տեխնիկական դի —
տե լի ք ն ե ր ո վ , իսկ ութսունհինգ տոկոսութ գործընկերների հետ վարվելու
կար ո ղ ո ւթ յամ բ , այս ի ն ք ն ճ մ արգկանց ղեկավարելու անձնական որակներով
և ը ն դո ւնակություններո վ։
Երկար տարիների ր նթաց ք ո ւմ ես ամ ե նա մ յա դասը նթաց Էի վա րում
Ֆի լագ ե լֆ իայի ի նժեն երների ակում բո ւմ , ինչպես նաև ի նժ են ե ր ֊
Էլեկտրիկների Ամերիկյ ան ինստիտուտի Նյու Տորքի բաժան մ ո ւն ք ո ւմ դ
Ընդհանուր ա ռ մա մ բ , ամ ե նայն հա վա նա կա ն ո ւթ յա մ բ , ի մ դասը նթացին
հաճախել են ավելի քան հազար հինգ հարյուր ի նժեն ե րն ե ր ։ Նրանք ինձ
Էին դիմել այն պատճառ ո վ , որ տ ա րինե րի դի տ ա ր կո ւմն ե րի և
փորձերի հ ետևան քո վ ի վերջո հասկացել Էին, որ տեխն ի կայի ասպար
ե զ ո ւմ ամենաշատ վարձատրվող աշխատողները հաճախ նրանք չե ն ,
որ տիրապետում են ավ յալ բնագավառ ո ւմ գի տ ելիքն երի մ ե ծ պաշարի։
Կարելի Է, օրինակ, շաբաթական Դ սունից յո թան ա и ունհ ի ն գ դ ոլար ով
գտնել շար քայի ն ի նժեն ե ր , հս/շվասյաճ, ճարտարապետ կամ որևէ այլ
մաս նագ իտո ւթյան ներկայացուցիչէ Այդպիսի մասնագ ետն ե ր ի ավելցուկ
միշտ Էլ կա։ Իսկ այն մար դ ը , որն ունի տ եխնի կական գ իտե լի ք ն ե ր ,
22 ԻՆՉՊԵՍ ԵՎ ԻՆՉՈԻ ԳՐՎԵՑ ԱՅՍ ԳԻՐՔԸ: Դեյլ Քարնեգի
ավ ե լա ց րած նաեւ սեփական մտք ե ր ը շարադրելու , ղեկավար դեր
ստանձ նելու և մար դ կան ց ոգևորելու ընդ ո ւնակ ո ւթյո ւն , այդպիս ի մարդը
կ ստանա ավելի բարձր վարձատրություն։
Եր գո ր ծո ւնեո ւթյան ծաղկման շրշանում Ջ Ղ* Ռոկֆել լերն ասել
է Մեթ յ ո՛ւ Բրաշոլին, որ ( (մարդկանց հետ վարվելու կարողությունը մի
֊ի ր Է, որ կարելի Է գնել ճիշտ ա յնպ ե ս f ինչպես մ ե ն ք գնում ենք շաքարը
կամ ս ուրճը* * . Եվ ես այգպի սի կար ո ղ ո լթ յան համար կ վ ճար եմ ավելին,
քան աշխարհում գ ո յո ւթյո ւն ունեցող որևէ այ լ բանի համար))։
Բնական չէ՞ր լինի ար դ յո ք են թա դրել , որ երկրի յո ւրաքան չ յո ւր ք ո —
լեշ պատրաստ կլինի իր ծրագրում ընդգր կելու մի դաս ըն թա ց , որր կ օգ —
նի մշակել մեր կ յան ք ո ւմ առավել ար ժ ե քավոր ընդո ւնակ ո ւթյո ւններ ը ։
Բա յց մի ն չև ա յժ մ ես դեռ չե մ լսել մ ե զ մոտ գ ո յո ւթյո ւն ունեցող որևէ
քոլեշի մասի ն, որտեղ մե ծահասակ ներ ի համար նախատե ս ված ա յդպ ի սի
մի ընդհանուր գործն ա կան դա и ըն թ ա ց լի ն ի ։
Չ ի կագ ո յի համալսարանը և Ե Ք Մ ֊ի մ իավ ո ր յալ դպրոցները հ ետազ
ոտո ւթյո ւն ան ցկաց ր ի ն , որպեսզի պար ղ ե ն , թե իրականում ինչ են
ուզում սովորել մ ե ծահասակ ն ե ր ը ։
Հ ետազ ոտո ւթյո ւն ը տևեց երկու տարի և նստեց քս անհին գ հազար
դ ո լար ։ Նրա ե զրափակիչ մասն ի րականացվ ե ց Մերիդ ենումf Ք ո ն ե ք թ ի —
ք ո ւթ ի նահան գո ւմ։ Այս քաղաքն ը նտր վ ե ց որպես բ ո լն ամ ե ր ի կ յան քա —
ղա ք ։ Հար ց մա ն ե նթար կ վ ե ց Մերիդենի յո ւրաքան չ յո ւր հասուն բ նա կ ի չ ,
որը պետք է պատասխան եր 1 5 6 հար ց ե ր ի , որոն ցի ց են. ((Ինչո՞վ եք
զ բաղ վ ո ւմ կամ ո՞րն է ձեր մա ս նագ իտ ո ւթ յո ւն ը ։ Ձեր կ րթո ւթյո ւն ը ։ Ինչ պ
ե ՞ս եք ան ցկաց ն ո ւմ ազատ ժամ ան ակը։ Ինչպիսի՞ն է ձեր եկամուտը։
Ջ ե ր սիրած զ բաղ մ ո ւն ք ը ։ Ձե ր ձգտո ւմ ն ե ր ը ։ Ձեզ հուզող խ ն դ ի ր ն ե ր ը ։ Ո՞ր
առարկաներն ամ ենից ավելի կ ցան կանայի ք ուսումնասիրել» և ա յ լն ։
Այս հետազոտո ւթյո ւնը ց ո ւ յց տվ ե ց , որ մ եծահ աս ակն երին ամ ե ն ի ց շաա
հետ աքրքրում է ի ր ենց առող ջությունը։ Երկրորդ տեղը դրա
վ ո լմ է հետաքրքրասի րությունը մար դ կան ց հանդեպ, ինչպես հասնել
նրանց հետ փ ոխ ը մ բ ռ ն մա ն , ինչպես դուր գալ մարդկանց և հակել նրանց
սեփական տեսակ ետի ն։
Ի վերջո, տվ յալ հ ետազոտո ւթ յամ բ զ բաղ վ ո ղ կոմիտեն որոշեց Մե-
ր ի դ ե ն ո լմ մ ե ծահասակների համար ան ցկաց ն ե լ համապատասխան դաս ը
ն թա ց ի պարապմո ւն քներ ։ Կոմիտեի ան դամն երը ջանա սի րաբ յսր , բա յց
անհաջող փորձեր արեցին գտնել ա յդ հարցերին վ երաբեր ո ղ գ ո ր ծ նա կա
ն դասագ ի ր ք ։ Ի վերջո նրանք դ իմե ցի ն մե ծահասակ ներ ի ուսուցման
23 ԻՆՉՊԵՍ ԵՎ ԻՆՉՈԻ ԳՐՎԵՑ ԱՅՍ ԳԻՐՔԸ: Դեյլ Քարնեգի
բ նա գավառ ո ւմ աշխարհահռչակ հ եղի նակությունների ց մեկին և հար ց—
ր ի ն , թ ե չի ՞ կարող, ար դ յո ք , նա երաշխավորել որևէ ո ւղ ե ց ո ւ յց , ոՐթ
բավարար ե ր մ ա րդկան ց այդ խ մ բ ի պահ անշնե ր ր։ « Ո չ ,— հետևեց պատ
ասխան ը ։— Ես գ իտե մ , թ ե ինչ են ուղում ա յդ մար դ ի կ ։ Սակայն ա յդ պիսի
ուղե ցու յց դեռ ոչ ոք չի կազմել ) ) ։
Սեփական փորձով համ ո զ վ ե ց ի , որ հայտարար ո ւթյո ւն ը հ ամ ա պ ա ֊
տասխան ում է ի րական ո ւթյան ը , քանի որ ինքս էլ երկար տ ա ր ին ե ր ի
վեր ղ բաղվեէ էի գործնական , մար դ կայի ն փոխհարաբերություններին
վ երաբեր ո ղ բոլոր պահ անշները բավարար ո ղ ձեռ նարկի որոնումներով։
Քան ի որ նման դիրք գ ո յո ւթյո ւն չուներ, փորձեցի ինքս գրել իմ
դասը նթացի ժամանակ օգտագոր ծելու հա մար ։ Ահա այդ դիր քը * Հ ո ւս ո վ
ե մ ճ այն ձեզ դոլր կգա։
Գրքի վրա աշխատելիս, ես կարդացի այդ թ ե մա յի ն վ երաբեր ո ղ այն
ամ ե ն ը , ին չ կարողացա գտնել ամ են ի ն չ * սկսած Ղորոթի Ղիքսի ստեղծագ
ո ր ծ ո ւթյո ւն ն ե ր ի ց , ամ ուսն ա լուծությունն ե րի դատավար ո ւթյո ւն ն ե րի
ար ձանագրություն ներից և ծնողների համար հրատարակվող հան դ ե սի
։լ , և վե ր շացն ե լո վ պր ոֆես որն եր Օվերսթրիթի, Ալֆրեդ Ադլերի և
Ուիլ յամ Ջ ե մ սի աշխատո ւթյո ւնն եր ո վ ։ Քացի այդ, ես հրավիրեցի մի
փորձառու գիտաշխատո ղ ի , որը մեկոլկես տարի շարունակ այց ե լե ց
տար բեր գրադարաններ, կարդալով այն ամենն, ինչ ես բա ց էի թ ո ղ ե ի
խո րասո ւզվ ե լո վ հ ո գ ե բան ո ւթ յան վ ե րաբ ե ր յալ գի տ ա կան ա շխ ա տ ո ւթ յո լն ֊
ների հատորներում, կ ե նտր ո նացած ուսումնասիրելով հարյուրավոր
ամ սագ րայի ն հ ո դ ված ն ե ր և աչքի ան ցկաց ն ե լո վ ա ն թ ի վ ֊ անհ ամ ա ր կ ենսագրությունն
եր, փորձելով պարզե լ , թ ե բո լո ր ժամանակն երի հռ չակավոր
մարդիկ ինչպես են կարգավորել ի ր ե ն ց հարաբ երություններն ուրիշների
հ ետ։ Մենք կարդացինք բոլոր դարաշրջանների մ ե ծ մ ա րդկան ց
կ ե ն սագ ր ո ւթյո ւն ն ե ր ը ։ Կարդացինք նաև բո լո ր նշան ա վո ր առաջնորդների
կ ե ն սագ ր ո ւթյո ւն ն ե ր ը ‘ Հոլ լիոս Կեսարից մ ի ն չև Թոմաս էդի սո ն։ Հիշում
եմ, որ մ ե ն ք կարդացինք մ իա յն Թե ոգոր Ռուզվելտ ի հ ար յո ւր ի ց ավելի
կ ե ն սագ ր ո ւթյո ւն ն ե ր ։ Մենք լի էինք վ ճ ռա կա ն ո ւթ յա մ բ ‘ չխնայե լ ոչ ժամանակ
, ոչ մ ի ջ ո ց ն ե ր , մ իա յն թե բա ցահա յտ ե ի ն ք բ » լո ր այն գործնական
մի ջո ց ն եր ը , որ երբև է դարերի ը նթաց ք ո ւմ օ գտագոր ծվե լ են բա ր ե կա մ ներ
ձեռք բեր ե լո ւ և շրջապատի վրա ազդ ե ցո ւթյո ւն թող նելու համար ։
Անձամբ ես զրուցել ե մ հաջողակ մար դ կան ց ի ց շատերի հ ետ, որոնց՝
մեջ եղել են այնպիսի աշխարհահռչակ դ ե մ ք ե ր , ինչպիսիք ե ն ճ Մ ա ր կ ո ֊
ն ի ն , Ֆրան կլին Դելանո Ռուզվելտ ը , ՕոԱտն Դ . Յա ն գ ը , Քլարկ ^ ‘եյբլը?
24 ԻՆՉՊԵՍ ԵՎ ԻՆՉՈԻ ԳՐՎԵՑ ԱՅՍ ԳԻՐՔԸ: Դեյլ Քարնեգի
Մերի Փիկֆորգր, Մարտին Ջ ո ն ս ո ն ր ։ Ես փորձեցի պարզե լ , թ ե ինչ մ ե թ
ո դ ն ե ր են նրանք կիրառում շրշա պա տ ո ղն ե րի հետ շփվ ե լի ս։
Այս ամբողջ նյութի հիման վրա ես մի համառոտ զ ր ո ւ յց պատրաստե
ց ի և այն անվան ե ց ի С(Ինչպես ձեռք բերե լ բար ե կամ ն ե ր և ազ դ ե ց ո ւ թ
յո ւն ունենալ մար դ կան ց վրա))։ Ասացի’ ((համառոտ զրու յց) ) ։ Սկզբում
այն իսկապես համառոտ էր, իսկ ա յժ մ այն դարձել է մեկոլկես ժամ
տև ո ղ ո ւթ յա մ բ դա и ա խ ո и ո ւթյուն ։ Մի շարք տ ա րին ե րի ը նթաց քո ւմ ամեն
ս ե զո ն ի ես կարդում էի այղ դաս աիյոս ոլթյուն ր հասուն մարդկանց համար
Նյու Տոր քի Ք արն ե դի ի ն и տ ի տ ուտ ի դասը նթացի ժա մ ան ակ ։
Ես կարդում էի այն և պն դում, որ ունկնդիրները и տ ուգեին նրա
պիտանիություն ը գո ր ծ նական ո ւմ’ ի ր ե ն ց մասնագիտական գործունեու թ
յա ն ը նթաց ք ո ւմ և ծանոթն երի հետ շփվ ե լի ս , Իս կ հետո վ ե րադառ նայի
ն դասարան և պատմեի ն ի ր ենց փորձի ու ձեռք բ ե րա ծ արդյունքների
մա ս ի ն ։ Ինչպիսի՜ հ ետաքրքիր հանձնարարություն։ Այդ տղամար դ կանց
և կանանց , որոնք ծարավի էին ի ն ք նակատար ե լագ ո ր ծման , գրավեց
մ իա ն գա մա յն նոր տիպի լաբո րատո ր իայո ւմ աշիյ ա տ ելու հ ե ռան կար ը ‘
աշխարհում առաջին և միակ լաբո րատո ր իայո ւմ , սրը զ բաղ վ ո ւմ է
մար դ կայի ն փոխհարաբ երությունների հար ց եր ո վ ։
Այս գիրքը չի Գրփել բառ ի սովորական ի մա ստո վ ։ Այն ճել է ի ն չ ֊
պես երեխ ան։ Աճել և զար գացե լ է նշված յուրահատուկ լա բո ր ա տ ո ֊
ր իա յո ւ մ , հազարավ որ մար դ կան ց փորձի հիման վ րա։
Շատ տ ա րին եր առաջ մ ե ր գործունեությունն սկսել ե ն ք ‘ մշ ակ ե լո վ
մ ի շարք կանոններ, որոնք տպագ ր ված էին փո ստայի ն բաց ի կ ի մ ե ծ ո ւ թ
յա ն քարտի վ րա ։ Հաջորդ տարի մ ե ն ք էու յս ը ն ծա յե ց ի ն ք մի փոքր
ավելի մ ե ծ չափսի քարտ, հետո’ թե րթ ի կ , իսկ այնուհ ետև’ բ ր ո շ յո ւր ների
մի շարք, որոն ցի ց յո ւրաքանչ յո ւր ն էլ մ շտ ա պ ե и մ ե ծան ո ւմ էր չա փ «
սերով և նյութի ը ն դ գ ր կման ծա վա լո վ ։ Եվ ահա ա յժ մ , տասնհինգ
տար վա փորձերից ու հ ետազոտո ւթյո ւն ն եր ի ց հետո, լսւ յս աշխարհ եկավ
աւս գիրքը*
Մեր կո ղմի ց այս գրքում շարադրված կանոնները զուտ տեսական
դատողությունների կամ հոր ինվածք ների արդյունք չ ե ն ։ նրանք մ ո գա կան
ազդ ե ցո ւթյո ւն են թ ո ղ ն ո ւմ ։ Մ ի գուցե դա հնչում է ոչ ճշմա րտա-
ն մա ն , սակայն ես տեսել եմ, թ ե ինչպես է դրանց կիրառումը ար մատապե
ս փոխել շատ մար դ կան ց կ յա ն ք ը ։
Ցո ւ յց կտամ դա օրի նակ ո վ ։ Անց յա լ տարի մեր դասը նթացի ն սկսեց
հաճախել մի մար դ , որն ուներ երեք հարյուր տասնչորս ծա ռա յո ղ ։ նա խ կինում
նա տար ի ն ե ր շարունակ ան դա դա ր հալածո ւմ , քն նադատո ւմ ու
25 ԻՆՉՊԵՍ ԵՎ ԻՆՉՈԻ ԳՐՎԵՑ ԱՅՍ ԳԻՐՔԸ: Դեյլ Քարնեգի
նկատողո ւթյո ւն ներ էր անում իր բ ո լո ր ծառագողներին առանց խ տ րա կան
ո ւթ յան ։ Նրա շ ուրթերից երբեք դուրս չէին եկել բա ր ո ւթյան f գ ո վեստի
և խրախուսանքի խո ս ք ե ր ։ Սույն գրքում ք ննար կվո ղ ս կ բ ո ւն ք —
ներն ուսումնասիրելուց հետո այդ ձեռնարկատերր կտրուկ փոխե ց իր
կ ենսափի լի ս ոփայո ւթյո ւն ր ։ Ա յժ մ նրա ձեռ նարկությունում թագավ ո ր ո ւմ
են նոր մթն ո լո րտը , նրա համար նոր ո գ և ո ր ո ւթ յո լն ր , մինչ այդ նրան
ան հայտ կոլեկտիվիզմի ոգին։ Երեք հարյուր տասնչորս թշ նամ ի ն ե ր ը ’
վ ե րափոխվ ե ց ի ն երեք հարյուր տասնչորս բա ր ե կամ ն ե ր ի ։ Խմբի պարապմո
ւն քն եր ի ց մեկի ժամանակ նա հպարտո ւթ յամ բ հա յտա րար ե ց +
«Առաջն եր ո ւմ, երբ անցնում էի ի մ ձեռ նար կ ո ւթյո ւն ո վ , ոչ ոք ինձ չէր՝
ողջունում։ Ծառայողներն աշխատում էին չնայե լ ի մ կողմը, երբ տե ս նում
էին, որ ի ր ենց եմ մ ոտե ն ո ւմ ։ Հի մա նրանք բոլորն ի մ բա ր ե կա մ ներն
են, և նու յնիսկ դռնապանն ինձ անունով է գիմում)) ։
Ա յժ մ ա յգ ձեռնարկատիրոջ եկամ ուսիները մ ե ծաց ե լ են, նա ունի
*
ավելի շատ ազատ ժամանակ և, որ չափազան ց կարևոր է, իրեն շատ
ավելի երջանիկ է զ գո ւմ թ ե ‘ աշխատավայրում և թ ե ‘ ը նտան ի ք ո ւմ ։
Այս սկզ բունք ները կ ի րառ ե լո վ , բա զ մա թ ի վ կոմ երսանտներ կտրուկ
ը ն դ լայն ե ց ի ն ի ր ե ն ց առևտրական գործողություններ ը, իսկ նրանցից շա —
տերը բան կ ե ր ո ւմ նոր հաշիվներ բա ց ե ց ի ն ճ հաշիվներ, որոնց համար՝
նրանք մինչ ա յգ ապարդյուն ջանքեր էին թա փ ե լ ։ Բարձրացավ վար չական
աշխատողների և հ ե ղին ա կ ո ւթյո ւնը , և’ աշխատավար ձը։ Ա ն ց յա լ
տարի մի ղեկավար աշխ ատ ող հա յտ ն ե ց ինձ, որ իր աշխատավարձը
դարձել է տ արեկան հ ին գ հազար դոլար, այն բան ի ց հետո, երբ նա
սկսել է հետևել դասը նթացի ժամանակ իրեն մատո ւցվ ո ղ կանո ն ներ ի նy
իսկ ֆ ի լա դ ե լֆ իա կան «Գես ուորկս քոմփընի)) ֆ ի ր մա յի մի այ լ պատասխանատու
աշխատողի անհաշտ բ նավ ո ր ո ւթ յան և մար դ կան ց ղ ե կավարելու
ան ընղուն ակ լինելու պատճառո վ սպառ ն ո լմ էր պաշտոնի
ի ջ ե ցո ւմ ։ Մեր դասը նթացը ոչ մ իա յն փրկեց նրան վա թս ունհ ին գամ յա
տարիքում ա յդպի ս ի ստո րաց ո լմ ի ց , այ լև ապահ ովե ց նրա անցում ը
ավելի բարձր աշխատավար ձով պաշտո նի։
Ղասը նթացն ավարտելու առի թ ո վ կազմակ ե րպվ ո ղ ա մ ե նամ յա ճաշ կ
երու յթի ժամ ան ա կ ունկնդիրներից շատերի կանայք ինձ ասում է ի ն r
որ այն ժամանակ ի ց ի վեր, ինչ ի ր ե ն ց ամուսիններն անցել են ուսուցման
մ ե ր դասը նթացը , ի ր ենց ը նտանեկան կ յան ք ը դարձել է շատ ա վ ե ֊
լի բա ր ե կ ե ց ի կ ։
Մեր ունկնդիրներին հաճախ զար մաց ն ո ւմ են այն նոր հաջողու
26 ԻՆՉՊԵՍ ԵՎ ԻՆՉՈԻ ԳՐՎԵՑ ԱՅՍ ԳԻՐՔԸ: Դեյլ Քարնեգի
թ յո ւն ն ե ր ը , որոնց նրանք կարողանում են հաս նե լ ։ Այդ ամ ենր նրանց
հրաշք է թ վ ո ւմ ։ Պ ատ ահ ել են դ եպքեր, որ նրանք, չկարողանալո վ հա մ բե
ր ե լ ևս 4 8 ժամ մի ն չև հերթական պարապմուն քը, հ ո ւզ ված զա ն գա հարել
են ինձ տունՀ կիրա\կի օրով ի ր ե ն ց նվաճումն երի մասի ն զեկուց ե-
լո լ ։
Անցյալ տարի մեր ունկնդիրներից մեկը այն քան էր տարվել ա յդ
սկզ բունք ների մասին զր ո ւ յցո վ , որ մ նաց ե լ էր լս արանում մինչև ուշ
գի շեր ճ քն նար կե լո վ դրանք մյուս ունկնդիրների հ ետ ։ Առավոտվա ժամ ը
եր ե քի ն բո լորը գնացե լ էին ի ր ենց տները, սակայն նա այն քան էր ց ըն ց —
վել սեփական սխալների գիտակ ցո ւմի ց և այն քան էր ոգևորվել իր
առջև բա ց վ ո ղ նոր ոլ ավելի լայն հ ե ռան կար ն ե ր ի ց , որ չէր կա ր ո ղա ց ե լ
ք ն ե լ ։ Նա այդպես էլ չք ն ե ց ո չ ա յդ , ո’չ էլ հաջորդ գի շե ր ն ե ր ը ։
Ո՞վ էր այդ մար դ ը ։ Պարզամիտ ու տգետ մ ե ՞կ ը , որ պատրաստ էր
շաղակրատել ի հայտ եկած յո ւրաքան չ յո ւր նոր տ ե и ութ յա ն առ ի թ ո վ ։
Բոլորովին էլ ո չ ։ Ը ն դ հակառակը, դա փորձով ի մա ստ նա ցա ծ մի գո ր ծարար
մար դ էր } արվեստի ստեղ ծագո ր ծո ւթյո ւն ներ ի առևտրով զ բա ղ վո
ղ , կ յան ք ո ւմ շատ բան տե սած , խիստ աշխ ա րհ ի կ մի ան ձնավորո ւ թ
յո ւն , որը վար ժ խո ս ո ւմ էր երեք լե զո ւներ ո վ և ավարտել էր արտասահմ
ա ն յա ն երկու համալսարան։
Այս գ լՈլխը գրելիս մի նամակ ստացա հին դսլրոցի նե ր կայացո ւցի չ
մ ի գ երմանացի ար ի ստո կրատի ց , որի նախն իները մի քանի սերունդ
շարունակ Հոհենցոլ լերների օրոք ծառայե լ էին որպես կադրային ս պ ա ֊ *
նե ր ։ Նամակը, որ նա ուղարկել էր տ ր ան и ա տ լան տ յա ն մի շո գ ե նավ ի ց ,
գ ր եթ ե կրոն ական պաթոսով պատմում էր, թե ին չ արդյունքների է հասել
դրա հ եղ ի նակ ը ‘ հետևելով մ ե ր կանոն ներին։
Մեր и աներից մեկ ուրիշը’ մի ծեր ն յո ւ յո ր ք ց ի , Հտրվարդի հա մալսարան
ի շրջանավարտ, մեծահարուստ մար դ ( գորգերի խոշոր ֆ ա բ րիկա
յի ձեռ նարկատեր) , որի անունը ակնառոլ տեղ էր գրավում բա ր ձ ր աշխարհիկ
տեղեկատուում, հա յտա րար ե ց , ո,ր ուսուցման մեր հա մակարգի
օ գ ն ո ւթ յա մ բ նա տասնչորս շաբաթ վա ը նթաց ք ո ւմ մար դ կան ց
վ րա ներգոր ծելու նուրբ արվեստի մասի ն շատ ավելին ի մա ցա վ , քան
ք ո լե ջ ո ւմ ան ցկաց րած չորս տարիների ը նթաց ք ո ւմ ։ Ան հ եթեթո ւթ յո ՞ ւն է ։
Ծիծաղ ե լի՞ է։ Իհարկե, դուք ի րավասու եք կասկածի տակ առնելու այս
պն դ ո ւմ ը ‘ տալով նրան ցա ն կա ցա ծ մ ակդիր ը։ Ես մ իա յն առանց որևէ
մ ե կ նա բա ն ո ւթ յա ն ն ե ր կայացն ո ւմ եմ այն հայտարար ո ւթ յո ւն ը , որ արեց
պահպան ո ղաբար տրամադ ր ված և չափազան ց մ ե ծ հաջողությունների
Հա սա ծ Հարվարդի համալսարանի շրջան ավարտ ը , Նյոլ Յորքի Յ ե յ /
27 ԻՆՉՊԵՍ ԵՎ ԻՆՉՈԻ ԳՐՎԵՑ ԱՅՍ ԳԻՐՔԸ: Դեյլ Քարնեգի
ա կում բո ւմ 1 9 3 8 թ վական ի փետրվարի 2 3 ֊ի ն ‘ հին գշաբթի ե ր ե կ ո յան իթ
հ րւր •ոա բա կա յի ն ելու յթի ժամանակ ‘ մոտավորապես 6 0 0 մարդու ն ե ր կա
յո ւթ յա մ բ ։
« Հա մ ե մա տ ա ծ այն բա ն ի հ ետ, թե մ ե ն ք ինչպիսին պետք է լ ի ն
ե ի ն ք ,— ասել է Հարվարդի համալսարանի հռչակավոր պր ոֆե ս ո ր
ՈլԻ ս ամ Ջ ե մ и լ1, — մենք դեռ գտնվում ենք կիսարթուն վիճակում ։ Օգտագոր
ծում ենք մեր մտավ ո ր ու ֆիզիկական կարողությունների մ իա յն
չնչին մ աս ը ։ Այսպի սով կարելի է աս ե լ , որ Սարդն ապրելով այսպես
գտնվում է իր հնարավորությունների и ահմ աններից շատ հեռու ։ Նա
ունի ամ ե նատար բ ե ր տեսակի ը նդ ո ւնակ ո ւթյո ւններ , որոն ցի ց ս ո վ ո րաբար
չի օգտվում) ) ։
0 ՜ , ա յդ ընդ ո ւնակ ո ւթյո ւններ ը , որոն ցի ց «ս ո վ ո րաբար չեն օ գտ վում))
։ Գրքիս միակ նպատակն է ‘ օգնել ձեզ հա յտ նա բ ե ր ե լ , զար գա ց ն ե լ
և ձեզ համար շահավետ կերպով օ գտագո ր ծե լ այդ թա ք ն վա ծ , ձեր կողմ
ի ց անտե ս ված ար ժ ե քն ե ր ը ։
Փրինսթոնի համալսարանի նախկին պր եզիդ ենտ Ջ սն Հ ի բ ե ն ը ասում
է ր . «Կրթություն и տ ան ա լ , նշանակում է կարողանալ ճիշտ գործել առ օր յա
կյանքի ցա ն կա ցա ծ ի րավիճակներո ւմ)) ։
Եթե այս գրքի առաջին երեք գլուխները կարդալուց հ ետո , դուք
մի փոքր ավելի լավ չզ ի ն վ ե ք առ օր յա կյանքի ցա ն կա ցա ծ ի րավ ի ճակո ւմ
ճիշտ գործելու հա մար , ապա ես կմ տ ա ծ ե մ , որ այն բոլո րովին անօգուտ
է ձեզ համար ։ Քան զ ի , ինչպես ասել է Հ ե ր բե րտ Սփենսերը, «կ ր թ ո ւթ յա ն
մ ե ծ նպատակը ոչ թ ե գիտելիքն է, այլ գործողությունը)) ։ Եսկ այս գի ր —
քը գոր ծո ղ ո ւթյան դիրք էէ
28 ԻՆՉՊԵՍ ԵՎ ԻՆՉՈԻ ԳՐՎԵՑ ԱՅՍ ԳԻՐՔԸ: Դեյլ Քարնեգի